بورس کالج در این مقاله آموزش رایگان سرمایه گذاری به بررسی بورس یا فارکس و سرمایه گذاری در بورس بهتر است یا فارکس میپردازد.
سرمایهگذاران برای اینکه بتوانند بازدهی لازم را کسب کنند، باید یک بازار مالی برای حضور را انتخاب نمایند. به عنوان مثال برخی از افراد تمایل دارند پول خود را در بانک گذاشته تا متحمل کمترین ریسک شده و حداقل بازدهی موجود را دریافت کنند. در کنار بانک، بازارهای دیگری وجود دارند که سطح ریسک در آنها متفاوت و بیشتر است. بازار طلا، بازار مسکن، بازار خودرو و بازارهای مالی، از جمله رایجترین بسترهایی هستند که افراد تمایل دارند دارایی خود را در آن سرمایهگذرای کنند.
بازارهای مالی از جمله بازارهای ارزشمند و جذابی است که بسیاری از سرمایهگذاران در آن حضور دارند. این بازارها به دستههای مختلف و گوناگونی تقسیم میشوند. از رایجترین و مشهورترین این بازارها میتوان به بازار بورس ایران(برای آموزش رایگان بورس کلیک کنید)، بازار فارکس(برای آموزش رایگان فارکس کلیک کنید)، بازار ارز دیجیتال و … اشاره کرد. برای بسیاری از افراد تازهکار و تازهوارد این سوال پیش میآید که این بازارها چه تفاوتهایی با هم دارند؟ کدام بازار برای بازدهی بهتر است؟ در ایران از کدام بازار میتوان سود مناسبتری کسب کرد؟ این موارد سوالاتی است که ذهن یک سرمایهگذار را قلقلک میدهد.
در این مقاله تصمیم داریم طی یک بررسی کامل، بازار بورس ایران را بازار جهانی فارکس مقایسه کرده و اطلاعات جامعی از این دو بازار به شما مخاطبین گرامی دانشکده بورس ارائه دهیم. اگر علاقهمند به دریافت اطلاعات در این زمینه هستید، توصیه میکنیم تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا به این مطالب ارزشمند و مفید، دست پیدا کنید.
بازار بورس ایران چیست؟
بازار بورس ایران(آموزش بورس)، نوعی بازار مالی سازمانیافته بوده که در آن انواع اوراق بهادار نظیر سهام، حق تقدم، صندوق، اوراق خزانه، گواهیهای سپرده کالایی و … معامله میشود.
انواع بخش های بازار بورس
بازار بورس ایران به ۴ بخش دستهبندی میشود که شامل موارد زیر است:
بازار بورس اوراق بهادار تهران
بازار فرابورس ایران
بازار بورس کالا
بازار بورس انرژی
هر کدام از این بازارها کاربردها و ویژگیهای خاص خود را دارند و یک سرمایهگذار برای اینکه بتواند معاملهای سودده و مناسب انجام دهد، نیاز دارد به طور کامل با آنها آشنا شود.
در تمام جهان، فلسفه تشکیل بازار بورس ارائه یک بازار منسجم، قانونمند و شفاف بوده که سرمایه افراد تجمیع و صرف تامین مالی پروژه شرکتها شود. در واقع بورس بر مبنای شراکت و دریافت سود است و اگر شخصی سهامی از یک شرکت را خریداری کند، در واقع در سود و زیان آن شرکت سهیم شده است.
بازار بورس دارای چه مزایایی است؟
از دو منظر میتوان به مزایای بورس نگاه کرد. در نگاه نخست، این بازار از دیدگاه خرد بررسی میشود. یک سرمایهگذار میتواند با دارایی اندک، سرمایهی خود را در شرکتهای مختلف سرمایهگذاری کرده و در سود و زیان آنها سهیم شود. همینطور به دلیل اینکه این بازار از جانب سازمان بورس و اوراق بهادار مورد نظارت قرار میگیرد، ریسکپذیری آن مدیریت شده و سرمایهگذاران میتوانند با خیالی آسوده در آن فعالیت کنند. نقدشوندگی مناسب، سرمایهگذاری با پول کم و پشتیبانی خوب، از دیگر ویژگیهای بازار بورس در سطح خرد است.
در سطح کلان، این بازار محلی برای جمعکردن سرمایه از افراد زیاد است. در واقع کارخانهها، شرکتها، کسب و کارها و … سعی میکنند با حضور در بازار بورس، سرمایهی مورد نیاز را تامین کرده و کسبوکار خود را رواج دهند. از طرفی این موضوع به دلیل اینکه باعث رشد اقتصاد کشور میشود، مورد حمایت دولت بوده و این موضوع خود میتواند از ایجاد تورم بیشتر در کشور جلوگیری کند.
بازار فارکس چیست؟
در طرف مقابل این مقایسه، بازار فارکس را داریم که یک بازار در سطح جهانی بوده و به عنوان بزرگترین بازار مالی در جهان با بیشترین حجم نقدینگی و معاملات شناخته میشود. به صورت روزانه در این بازار بالغ بر ۶.۶ تریلیون دلار معامله انجام گرفته که از این نظر یک بازار کمنظیر و جذاب را ایجاد میکند.
برخلاف بازار بورس ایران که در آن سهام شرکتها به فروش میرسد، در بازار جهانی فارکس جفتارزهایی وجود دارند که تریدر میتواند اقدام به خرید یا فروش آنها کند. جفتارزها شامل دو ارز از دو کشور متفاوت بوده که بیانگر ارزش آنها نسبت به یکدیگر است. به عنوان مثل جفت ارز GBP/USD نماد ارز پوند انگلستان به دلار آمریکا است. علاوه بر جفتارزها، در این بازار ارز دیجیتال، کالا، انرژی، نفت و گاز، کامودیتی(قیمت کامودیتی) و … نیز به خرید و فروش میرسد.
بازار فارکس دارای چه مزیتهایی است؟
همانطور که در ابتدای عنوان قبلی بیان شد، مهمترین ویژگی و مزیتی که بازار فارکس نسبت به سایر بازارهای مالی دارد، این است که پرحجمترین بازار مالی بوده و بیشترین سرمایه و نقل و انتقال دارایی در آن رقم میخورد. علاوه بر این، بازار فارکس به دلیل جهانی بودن، این امکان را به معاملهگران میدهد تا با سایر افراد حاضر در کشورها و قارههای دیگر ارتباط برقرار کرده و رویکردها و استراتژیهای مختلفی وارد این بازار شود.
علاوه بر این بازار فارکس به دلیل برخورداری از نمادهای معاملاتی مختلف در زمینههای گوناگون، این امکان را به معاملهگر میدهد تا او بتواند به راحتی و در زمینههای مختلف اقتصادی مانند طلا، نفت، گاز، ارزهای جهانی و … سرمایهگذاری کرده و معاملات خود را انجام دهد.
بورس یا فارکس
۱. میزان ریسک سرمایهگذاری
نخستین معیار مهم و تاثیرگذار برای انتخاب یک بازار مالی و یک منبع مناسب برای سرمایهگذاری، ریسکپذیری است. برای اینکه بتوانید تصمیم درست و عاقلانهای بگیرید، نیاز است به دقت بررسی کنید که هر کدام از این بازارهای مالی دارای چه مقدار ریسکی بوده و برای حضور در آنها باید چه مقدار ریسکی را تحمل نمایید.
بازار فارکس از نظر ریسکپذیری جزء بازارهای پرریسک بوده و معاملات در آن مستلزم قبول ریسک بالایی است. حتی در بازهی زمانی کوتاهمدت نیز ممکن است سرمایهگذاری در این بازار باعث شود کل سرمایهی یک شخص از بین برود. این موضوع برای بازار بورس ایران متفاوت بوده و سطح ریسکپذیری آن در مقدار کمتری قرار دارد. در واقع در بازار بورس ایران شما سعی میکنید سهام یک شرکت را خریداری کرده و بر اساس حد نوسان معینشده که برای سهام مختلف، متفاوت است، سود کسب کرده یا متحمل زیان شوید. این موضوع برای بازار فارکس متفاوت بوده و در این بازار ممکن است روند کلی در خلاف مسیر پیشبینی شما حرکت کند. در این حالت و باتوجه به اینکه در این بازار حد نوسان وجود ندارد، ممکن است در کسری از زمان سرمایهی تریدر از بین برود.
بنابراین از نظر ریسکپذیری، بازار بورس ایران یک بازار مالی بهتری نسبت به فارکس بوده که دارای ریسک کمتری است و سرمایهگذار میتواند با اطمینانخاطر بیشتری وارد این بازار شود.
۲. میزان نقدشوندگی دارایی
عامل مهم دیگری که انتخاب یک سرمایهگذار را تحت تاثیر خود قرار میدهد، میزان نقدشوندگی بازار مورد نظر است. در واقع یک سرمایهگذار جوانب را به دقت بررسی میکند تا متوجه شود در هنگام نیاز ضروری به سرمایه، کدام بازار به سرعت این سرمایه را به وی بازگشت میدهد. به عنوان مثال اگر سرمایهی شما در یک اتومبیل خلاصه شود و به این سرمایه به صورت فوری نیاز پیدا کنید، باید منتظر بمانید تا این خودرو به فروش رسیده و مبلغ آن دریافت شود. حال اگر این خودرو به فروش نرسد، امکان رسیدن به مبلغ مورد نظر وجود نخواهد داشت.
بازار بورس ایران نسبت به سایر بازارهای مالی موجود در کشورمان از سطح نقدشوندگی مطلوبی برخوردار است و شاید بتوان آن را در جایگاه نخست در این زمینه انتخاب کرد. این موضوع هنگامی صحیح است که سطح بررسی ما تنها در کشور ایران و بازارهای داخلی باشد. اگر سطح نقدشوندگی را به صورت جهانی ارزیابی کنیم، قطعا بازار فارکس با توجه به حجم مالی بسیار زیاد و تبادلات فراوان، در جایگاه نخست قرار میگیرد.
در بازار فارکس سرمایهگذار به راحتی میتواند در کسری از ثانیه معاملهی خود را انجام داده و سرمایهی خود را دریافت کند. این موضوع چندین برابر زودتر از بازار بورس ایران ممکن است. بنابراین در زمینه نقدشوندگی، با فاصلهی بسیار زیاد بازار فارکس در صدر بازارهای مالی قرار دارد و به عنوان بهترین انتخاب برای یک سرمایهگذار بهشمار میرود.
۳. وضعیت اقتصادی و کسب درآمد دلاری
درآمد دلاری، یکی از مولفههای تاثیرگذار در انتخاب یک بازار مالی است. بسیاری از سرمایهگذاران با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور، تمایل دارند درآمد دلاری کسب کنند. از این رو باید عنوان کرد که در بین بازارهای مالی موجود در کشور، بازار بورس بهترین گزینه برای کسب درآمد دلاری است. بسیاری از شرکتهای موجود و فعال در بازار ایران، با استفاده از صادرات محصولات خود، توانستهاند به درآمد دلاری ارزشمندی برسند. از این رو سود این شرکتها در ارزش آنها در بازار بورس ایران نمود پیدا میکند.
در طرف مقابل، بازار فارکس از جمله قویترین بازارها در زمینه درآمد دلاری است. این بازار با ارزهای بینالمللی و سایر نمادهای معاملاتی مطرح در سطح جهانی به گردش درآمده و یک منبع ارزشمند برای کسب درآمد دلاری است. در واقع افراد در این بازار به هیچ وجه درآمد ریالی نخواهند داشت و تمام سودهای کسب شده با استفاده از دلار یا سایر ارزهای بینالمللی سنجیده میشود. از این رو اگر تصمیم دارید در بازارهای داخلی یک انتخاب بر اساس معیار درآمد دلاری داشته باشید، بازار بورس ایران بهترین گزینه است. اگر تمام بازارهای مالی در حیطه انتخاب شما قرار دارند، بازار فارکس ارزشمندترین بازار برای کسب درآمد دلاری است.
۴. پتانسیل کسب درآمد و سود
از اصلیترین انگیزههای یک سرمایهگذار برای حضور در یک بازار مالی، سودآوری و پتانسیل کسب سود است. بازارهای بورس ایران و فارکس هر کدام به شکلی میتوانند سودآوری داشته باشند. فراموش نکنید که هر بازار مالی دارای بالا و پایین بوده و نوسانات از آن اجتنابناپذیر است. از این رو هر دو بازار روندی صعودی و نزولی داشته و باید در زمان و موقعیت مناسب وارد معامله شد.
با بررسیهای انجامشده از این دو بازار، به این نتیجه رسیدیم که بازار فارکس پتانسیل سودآوری و درآمدزایی بیشتری نسبت به بازار بورس ایران دارد. بازار فارکس به صورت ۲۴ ساعته و در ۵ روز هفته فعال بوده و از اخبار سیاسی و اقتصادی موجود در جهان نشات میگیرد. در طرف مقابل بازار بورس ایران در ۵ روز هفته و روزی ۳:۳۰ باز بوده و فعالیت میکند. البته که در بازار فارکس نوسانات نامحدود بوده اما در بازار بورس ایران به صورت محدود عمل میکند. بنابراین اگر قصد دارید متناسب با پتانسیل سودآوری یک بازار مالی، آن را به عنوان مرجع برای معاملات خود انتخاب کنید، بازار فارکس ارزندهترین بازار موجود است.
۵. نحوهی انجام معامله
در بسیاری از بازارهای مالی در جهان، امکان انجام معامله دو طرفه وجود دارد. معاملات دو طرفه، به آن دسته از معاملاتی گفته میشود که در آن معاملهگر میتواند هم درجهت صعودی و مثبت و هم در جهت نزولی و منفی وارد بازار و معامله شود. به عبارتی معاملهگر میتواند پیشبینی کند که بازار نزولی بوده و از این طریق کسب سود کند.
به عنوان مثال فرض کنید قیمت دارایی X از ۱۰ به ۸ در حال کاهش است. در این لحظه معاملهگر این موضوع را متوجه شده و قصد دارد وارد یک معامله فروش یا شورت (Short) شود. بنابراین در صورتی که پیشبینی درست باشد و ارز مورد نظر در جهت نزولی حرکت کند، معاملهگر وارد سود میشود.
در بسیاری از بازارهای مالی موجود در جهان این موضوع وجود دارد. بازار فارکس نیز از این قاعده مستثنی نیست و معاملهگران حاضر در این بازار میتوانند از این قابلیت در جهت افزایش بازدهی خود استفاده کنند. البته که این موضوع برای بازار بورس ایران قابلیت ندارد؛ در واقع سرمایهگذاران موجود در بازار بورس ایران تنها میتوانند در جهت رشد و صعودی معامله کنند و از این طریق امکان کسب سود برای آنها فراهم است.
بنابراین در این رابطه نیز بازار فارکس برتر از بازار بورس عمل کرده است.
۶. اهرم و امکان استفاده از سرمایه بیشتر
یکی از مهمترین ابزارهای معاملهگری که کمکیار یک معاملهگر بوده و میتواند سودهای مناسبی را عاید وی کند، اهرم یا لوریج است. اهرم از جمله ابزارهای توانمند بازارهای مالی بوده که با استفاده از آن معاملهگر میتواند با چند برابر دارایی خود در معامله حاضر شده و از سود و زیان آن بهرهمند شود. به عنوان مثال فرض کنید به مقدار ۱۰۰ دلار دارایی دارید. حال با استفاده از اهرم ۲۰ یک بازار مالی میتوانید به میزان ۲۰ برابر یعنی ۲۰۰۰ دلار معامله کنید.
این موضوع بهمانند یک شمشیر دو لبه عمل میکند. به عبارتی اگر به شکلی درست و ارزنده از آن استفاده شود، میتواند سودده و ارزشمند باشد و اگر به صورت نادرستی از آن استفاده شود، ضرر و زیان زیادی را به معاملهگر تحمیل میکند.
در رابطه با اهرم، باید عنوان کرد که این ابزار کارآمد در بازار فارکس وجود داشته و بسیاری از معاملهگران این بازار از آن استفاده میکنند. در طرف مقابل یعنی بازار بورس اما خبری از اهرم نیست و کاربران نمیتوانند از آن استفاده کنند. بنابراین در صورتی که قصد استفاده از این ابزار مفید را دارید، باید قید بازار بورس ایران را زده و در بازار فارکس فعالیت کنید.
۷. مقدار سرمایه اولیه و مورد نیاز
عامل دیگری که نقش تعیینکنندهای در انتخاب یک بازار مالی دارد، مقدار سرمایه اولیه جهت معامله است. برای اینکه بتوانید یک معامله را باز کنید، نیاز دارید حداقل سرمایهی لازم در آن را واریز نمایید. این موضوع برای بازارهای فارکس و بورس ایران نیز صدق میکند و آنها قوانین و مقرراتی در این زمینه وضع کردهاند.
با بررسیهای انجام شده مشخص شد که برای حضور در بازار بورس ایران نیاز به حداقل ۵۰۰ هزار تومان سرمایه اولیه است. این موضوع برای بازار فارکس کمی متفاوت بوده و مقدار آن به ۱۰۰ دلار میرسد. باتوجه به قیمت دلار در حال حاضر، این مبلغ بسیار بیشتر از مبلغ لازم برای حضور در بازار بورس ایران است. بنابراین از نظر سرمایه اولیه، بازار بورس یک بازار بهتر و مناسبتر برای این کار است.
البته فراموش نکنید که هر چقدر مقدار سرمایه برای حضور در یک معامله کمتر باشد، سود حاصل از معامله نیز مقدار کمتری را پوشش میدهد. ۲ درصد سودآوری از مبلغ ۱۰۰ دلار بسیار بیشتر از ۲ درصد سودآوری از مبلغ ۵۰۰ هزار تومان است. البته این موضوع حالت عکس نیز دارد و ضرر و زیان حاصل از آن نیز برای مبلغ دلاری بیشتر است. با این حال بازار بورس سرمایهی ابتدایی کمتری را برای حضور در معاملات پذیرش میکند.
۸. علم و دانش مورد نیاز برای معاملات
یکی از اصولیترین پایهها و اساس حضور در بازارهای مالی، برخورداری از علم و دانش تحلیلگری و مناسب در این زمینه است. برای اینکه بتوانید سودآوری مناسبی داشته باشید، بازار را بهتر تحلیل کنید، اخبار و تاثیر آن را بر بازار درک کنید، نیاز است سطح علم و دانش زیادی داشته باشید و بتوانید آن را در جهت مناسب هدایت کنید.
افراد زیادی بدون داشتن علم و دانش وارد بازارهای مالی میشوند. این موضوع بسیار خطرناک و یک کار ریسکی بوده و میتواند منتهی به شکست و از دست دادن سرمایه توسط معاملهگر شود. افراد تازهکار هنگامی که وارد بازارهای مالی میشوند اغلب به این دلیل سرمایهی خود را از دست داده و با صفر دارایی از بازار خارج میشوند.
بازار بورس و فارکس هر دو به سطح مناسبی از تحلیل تکنیکال، بنیادی، سنتیمنتال، فاندامنتال، روانشناسی معاملات و … نیاز دارند. البته که بازار فارکس به دلیل جامعیت، تعداد زیاد معاملهگران، تاثیرپذیری از اخبار و اطلاعات موجود در سراسر جهان و … نیازمند علم و دانش تخصصیتر و بیشتری دارد. بازار فارکس به دلیل اینکه با استفاده از اخبار سیاسی و اقتصادی موجود در جهان تحرکات زیادی دارد، بیشتر وابسته به این علم و دانش بوده و شخصی که از این سطح پایینتر باشد، احتمال کسب موفقیت در بازار فارکس برای او کمتر خواهد شد.
۹. تنوع داراییها برای سرمایهگذاری
در بازارهای بورس و فارکس داراییهای متنوع و مختلفی برای انجام معامله وجود دارند. در حال حاضر در بازار بورس ایران بالغ بر ۱۰۰۰ شرکت مختلف وجود داشته که میتوان از سهام آنها برای خرید و فروش استفاده کرد. علاوه بر این صندوقهای سرمایهگذاری که به شکل غیرمستقیم معاملهگر را درگیر میکنند نیز در این بازار وجود داشته و معاملهگران میتوانند از آنها بهجای سهام استفاده کنند. البته باید این موضوع را بدانید که در صورت قفلشدن سهام در خرید یا فروش، امکان ورود یا خروج از معامله یا افزایش و کاهش سرمایه را ندارید.
در طرف مقابل، بازار فارکس وجود دارد که تعداد زیادی جفتارز، ارز دیجیتال، کامودیتی، انرژی، کالا، نفت، گاز، سهام و … داشته و همین موضوع سبب شده است معاملهگران بتوانند به راحتی انتخاب خود را از میان داراییهای موجود، انجام بدهند. برخلاف بازار بورس ایران، در بازار فارکس هیچگاه صف فروش یا خرید نداریم؛ این موضوع بیانگر این است که میتوان در بازار فارکس هر زمان که اراده کرد، اقدام به خرید یا فروش دارایی مورد نظر نمود.
بنابراین از نظر تعداد و تنوع داراییها، هر کدام از این بازارها به نوبهی خود ارزشمند و مفید هستند و مقایسه در این خصوص چندان مناسب بنظر نمیرسد.
جدول مقایسه بازار بورس ایران و بازار فارکس
در ادامه، قصد داریم در یک جدول مختصر و مفید، تفاوتهای بارز میان این دو بازار معاملاتی را بررسی کنیم تا بتوانیم تصمیم مناسبتری در این خصوص بگیریم.
ردیف | نوع ویژگی | بازار فارکس | بازار بورس |
۱ | میزان حجم معاملاتی | بسیار زیاد | بسیار کمتر از فارکس |
۲ | معاملات دوطرفه | دارد | ندارد |
۳ | اهرم معاملاتی | دارد | ندارد |
۴ | فعالیت ۲۴ ساعته | دارد | ندارد |
۵ | صف خرید و فروش | ندارد | دارد |
۶ | تعیین حد سود و حد ضرر | دارد | ندارد |
۷ | میزان نوسانات بازار | بسیار زیاد | دارای محدودیت |
جمعبندی نهایی بورس یا فارکس و سرمایه گذاری در بورس بهتر است یا فارکس؟
همانطور که مشاهده کردید در این مقاله به بررسی تفاوتهای موجود میان بازار فارکس(forex) در سطح جهانی و بازار بورس ایران در سطح داخلی پرداختیم. هر کدام از این بازارها میتوانند مزایای فوقالعادهای را عاید سرمایهگذاران کنند. با این حال تفاوتهای موجود بین این دو بازار سبب شده تا انتخاب میان آن دو بر اساس ویژگیهای موجود صورت بگیرد.
توصیه میکنیم ابتدا این مقاله را به صورت کامل مطالعه نموده و ویژگیهای شخصی خود را در خصوصیات این دو بازار جستجو کنید. سپس گزینهی مورد نظر را انتخاب کرده و وارد آن شوید. البته سعی کنید حتما با کسب علم و دانش تحلیلگری وارد این بازارها شوید تا از بروز هرگونه ضرر و زیان به سرمایهی خود، جلوگیری نمایید. در پایان این مقاله امیدواریم از مطالعهی آن لذت برده باشید و اطلاعات مفید و ارزشمندی را از آن دریافت کرده باشید.