هنوز هیچ محصولی خریداری نکرده اید.
دلایل افزایش و کاهش قیمت طلا و سکه در ایران
- 5 بازدید
دانشکده بورس در این مقاله آموزش رایگان بورس به بررسی دلایل افزایش و کاهش قیمت طلا و سکه در ایران میپردازد.
بازار طلا و سکه در ایران سال ۱۴۰۳ را با نوسانات بسیار شدیدی طی می کند. در این سال هر ماه شاهد تغییر قیمت سکه و طلای ۱۸ عیار بودیم؛ اما دلایل افزایش و کاهش قیمت ها در این بازار چیست؟ چه عواملی تعیین کننده نرخ طلا در کشور هستند؟ اگر شما هم به دنبال پاسخ این سؤال ها هستید؛ تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
قیمت طلا و سکه در بازار ایران چگونه مشخص می شود؟
قیمت طلا و سکه در بازار ایران با فرمول مخصوصی محاسبه می شود. در واقع مطابق با این فرمول قیمت واقعی طلا به دست می آید و اگر قیمت بالاتر از این عدد در بازار باشد؛ به اصطلاح قیمت طلا «حباب» دارد. نحوه محاسبه قیمت مظنه طلا با فرمول زیر محاسبه می شود:
مظنه طلا برابر با ۴.۶۰۸ گرم طلای ۱۸ عیار یا خلوص ۷۰۵ از ۱۰۰۰ است. مظنه طلا مبنای محاسبه قیمت دیگر مشتقات طلا است که با درصد خلوص های مختلف در بازار عرضه می شوند. سکه تمام بهار آزادی یکی از این مشتقات است که با خلوص ۲۴ عیار در بازار موجود است. قیمت هر گرم از سکه تمام بهار آزادی با فرمول زیر محاسبه می شود:
با توجه به فرمول های بالا متوجه می شویم که چند عامل در قیمت طلا ایران نقش اصلی را ایفا می کنند: قیمت دلار، قیمت اونس جهانی طلا، خلوص طلا و عرضه و تقاضا. قیمت دلار و اونس جهانی طلا همبستگی خاصی با هم دارند و تقریباً عوامل یکسانی بر روی افزایش و کاهش آن تأثیر می گذارند و خلوص طلا و عرضه و تقاضا هم هر کدام مباحث جداگانه ای هستند. در ادامه هر کدام را به صورت جداگانه بررسی می کنیم.
دلایل نوسانات بازار دلار و اونس جهانی طلا و تأثیر آن بر قیمت طلا در ایران
همان طور که در فرمول محاسبه طلا مشاهده کردید؛ قیمت دلار و اونس جهانی طلا نقش اساسی در تعیین قیمت طلا و سکه در ایران دارند و می توان به عنوان اصلی ترین دلیل افزایش و کاهش قیمت سکه و طلا در ایران دانست؛ اما چه عواملی باعث ایجاد نوسان در این دو بازار می شوند. در این قسمت قرار است که به دلایل مختلف این موضوع بپردازیم.
سیاست های پولی فدرال رزرو
فدرال رزرو به عنوان نهاد سیاست گذار اقتصاد آمریکا نقش مهمی در تقویت یا تضعیف دلار در برابر دیگر ارز ها دارد. یکی از سیاست های اصلی فدرال رزرو افزایش یا کاهش نرخ بهره است. افزایش نرخ بهره باعث می شود تا قیمت دلار نسبت به سایر ارز ها بالا رود و کاهش آن باعث باعث تضعیف دلار می شود. این نوسانات تأثیر مستقیمی بر قیمت دلار ایران دارد که در نهایت اثر خود را بر طلا می گذارد.
پروژه های QE فدرال رزرو با خرید اوراق قرضه به افزایش عرضه دلار کمک می کنند که در نهایت موجب تضعیف قیمت دلار و افزایش قیمت اونس جهانی می شود. هر چند که این عامل به نظر در بازار ایران خنثی می شود؛ اما گاهی وزنه به سمت یکی از این بازار ها سنگینی می کند و در نهایت قیمت طلا و سکه در ایران را با کاهش یا افزایش رو به رو می کند.
اطلاعات و داده های اقتصادی
انتشار داده های اقتصادی مانند نرخ تورم، CPI، PPI و نرخ بیکاری یکی دیگر از عوامل تأثیر گذار بر بازار دلار طلا است. با افزایش نرخ تورم علاقه مردم به خرید دلار و طلا بیشتر می شود و در نهایت قیمت طلا بالا خواهد رفت.
افزایش قیمت مصرف کننده و تولید کننده هم می تواند به صورت مستقیم بر تورم اثر بگذارد و در نهایت موجب افزایش یا کاهش قیمت طلا شود. معمولاً در شرایطی که وضع اقتصاد به خوبی پیش نمی رود؛ مردم به سرمایه گذاری و خرید دارایی های با ارزشی مانند دلار و طلا بیشتر می شود؛ چرا که این دو دارایی پناهگاه امن سرمایه گذاران هستند.
انتشار اخبار جنگ و بی ثباتی های سیاسی
از دیگر عوامل افزایش قیمت دلار و اونس جهانی طلا اخبار جنگ و بی ثباتی های سیاسی در سراسر جهان است. در ماه های اخیر مشاهده کردیم که با هر حمله اسرائیل به کشورهای منطقه قیمت دلار و طلا چه قدر افزایش داشت و پس از اعلام پذیرش آتش بس قیمت دلار و اونس جهانی طلا ریخت.
تنش های سیاسی خارج از خاورمیانه هم می تواند بر قیمت طلا و سکه در ایران اثر گذار باشد. جنگ میان روسیه و اوکراین یکی از اخبار مهم سال های اخیر بوده است که اثرات بسیاری بر قیمت طلای داخلی داشته است. در شرایط جنگی معمولاً سرمایه گذاران شروع به خرید طلا می کنند؛ چرا که طلا دارایی با ارزشی است که در هر کشوری پذیرش خواهد شد و می توان با خود حمل کرد.
قیمت جهانی نفت
شاید عجیب به نظر برسد؛ اما قیمت جهانی نفت اثر بسیار زیادی بر بازار داخلی طلا دارد. با افزایش قیمت نفت تزریق دلار به بازار داخلی بیشتر خواهد شد که در نهایت منجر به کاهش قیمت طلا خواهد شد و کاهش قیمت نفت موجب کاهش منابع مالی دولت برای کنترل نرخ ارز و طلا خواهد شد و قیمت طلا و سکه در ایران با افزایش رو به رو خواهد شد.
تحریم های مالی و اقتصادی علیه ایران
حتی خبرهای مربوط به تحریم های مالی و اقتصادی هم بر بازار دلار و طلا در ایران اثر گذار است. در سال های اخیر مشاهده کردیم که هر بار خبر مذاکرات هسته ای و لغو تحریم ها به میان آمد؛ قیمت دلار و طلا در ایران روند ریزشی به خود گرفت و هر بار که تحریم ها علیه ایران بیشتر شد؛ هیجان برای خرید دلار و طلا شدت گرفت.
باید دقت کرد که تحریم ها نه تنها بر بازار داخلی اثر می گذارند؛ بلکه بر فروش نفت هم اثر می گذارند. در سال های اخیر با وجود تحریم های نفتی امکان فروش نفت به قیمت جهانی بسیار سخت شده است و بشکه های کم تری نفت هر سال به فروش می رسد. این کاهش فروش نفت باعث کاهش منابع ارزی کشور شده است که در نهایت قیمت دلار را در داخل افزایش می دهد.
بدهی های دولت
گاهی دولت برای کسری بودجه خود از صندوق بین المللی پول وام دریافت می کند یا از نهادهای مالی جهانی سعی می کند تا با عناوین مختلف ارز دریافت کند. افزایش این بدهی ها باعث می شود که تورم در کشور بالا رود و در نهایت قیمت دارایی هایی مانند طلا و دلار بیشتر خواهد شد.
خلوص طلا
خلوص طلا به صورت مستقیم بر روی قیمت اثر می گذارد؛ اما باعث کاهش یا افزایش قیمت نمی شود. خلوص طلا تنها در مقاطعی با توجه به ایجاد تفاوت قیمت در بازار عرضه و تقاضا را به هم می زند. برای مثال، در سال اخیر حباب سکه بهار آزادی با توجه به خلوص ۲۴ عیار بسیار کم تر از سکه های پارسیان با خلوص ۱۸ عیار بوده است. سیستم عرضه و تقاضا را در قسمت بعد توضیح خواهیم داد که باعث ایجاد این حباب می شود .
عرضه و تقاضا طلا
یکی از اصلی ترین دلایل نوسانات هر دارایی عرضه و تقاضا است. در واقع اگر برای یک دارایی تقاضایی وجود نداشته باشد؛ قیمت به حدی پایین می آید تا اولین تقاضاها برای آن پیدا شود. از آن سو هم، عرضه باعث کاهش قیمت می شود و هر چه قدر عرضه کم تر شود؛ قیمت افزایش پیدا می کند.
در سال اخیر شاهد عرضه بسیار بالای سکه بهار آزادی توسط بانک مرکزی با عنوان حراج طلا بودیم تا از افزایش قیمت افسار گسیخته طلا جلوگیری کند. این عرضه های زیاد تا حدی بازار طلا را کنترل کرد؛ اما عوامل خارجی قدرت بیشتری داشتند.
تا زمانی که تعادل میان عرضه و تقاضا در بازار وجود داشته باشد؛ قیمت به صورت منطقی و بر اساس فرمول خواهد بود؛ اما زمانی که عرضه و تقاضا به شکل های مختلف دستکاری شود، بازار دارای حباب خواهد شد. برای مثال، زمانی که عرضه طلا کم شود و ریسک های سیستماتیک جهانی بالا برود؛ تقاضا برای خرید طلا به صورت هیجانی افزایش پیدا می کند و در نهایت قیمت طلا بالاتر از قیمت واقعی به فروش می رسد که به آن حباب می گویند.
کلام پایانی
دلایل افزایش و کاهش قیمت طلا و سکه در ایران را با هم در این مقاله بررسی کردیم. متوجه شدیم که بازار را عرضه و تقاضا کنترل می کند؛ اما این عرضه و تقاضا با عوامل مختلفی دستکاری می شوند. در بازار طلای ایران دلار و اونس جهانی طلا بیشترین تأثیر را دارند؛ بنابراین عواملی مانند سیاست های فدرال رزرو، انتشار داده های اقتصادی و اخبار جنگ می توانند نوسانات زیادی را در بازار طلای ایران ایجاد کنند.
سوالات متداول درباره دلایل افزایش و کاهش قیمت طلا و سکه در ایران
چگونه طلا بخریم که ضرر نکنیم
برای سرمایه گذاری بلند مدت هر زمانی برای خرید طلا مناسب است؛ اما به دید کوتاه مدت در زمان عرضه طلا و انتشار اخبار و داده های اقتصادی و سیاسی مثبت، بهترین زمان برای خرید طلا است و ضرر نخواهید کرد.
بهترین نوع طلا برای سرمایه گذاری کدام است
بهترین نوع طلا برای سرمایه گذاری طلای دست دوم و طلای آب شده است؛ اما باید مراقب کلاهبرداران و طلای تقلبی باشید.
معایب سرمایه گذاری در طلا چیست
سرمایه گذاری در طلا کم ریسک ترین روش سرمایه گذاری است؛ اما نگه داری آن کمی سخت است و گاهی بازار های موازی مانند ارز های دیجیتال و بورس بازدهی بالاتری دارند.
امتیاز مطلب:
5/5
