همه چیز درباره مجمع شرکت های بورسی

اگر مدتی در بازار بورس فعالیت کرده باشید یا به‌تازگی به این بازار علاقه‌مند شده باشید، احتمالا درباره مجمع شرکت های بورسی چیزهایی شنیده‌اید. اگر قصد استفاده از تحلیل بنیادی برای بررسی سهام مورد نظر خود را داشته باشید، مجامع بورسی نقش غیر قابل انکاری در پیش‌برد تحلیل‌های شما خواهند داشت؛ بنابراین باید با دقت آن‌ها را در نظر داشته باشید و در صورت نیاز در این مجامع شرکت کنید.

اما اهمیت مجامع بورس، محدود به تحلیلگران بنیادی بازار سهام نیست؛ همه فعالان بازار سهام، حتی معامله‌گران روزانه و کوتاه‌مدت هم باید اطلاعاتی درباره این مجامع داشته باشند تا بتوانند از وقوع برخی اشتباهات پیشگیری کنند. اگر بدون آگاهی از چنین مفاهیم بنیادینی در بازار سرمایه فعالیت کنید، ممکن است متحمل زیان‌های جبران‌ناپذیری شوید.

مجمع شرکت های بورسی چیست

همانطور که می‌دانید، مالکان اصلی یک شرکت سهامی، سهامداران آن هستند. بنابراین هر یک از سهامداران یک شرکت سهامی، به نسبت میزان سهامی که از کل سهام شرکت در اختیار دارد، از سود شرکت برخوردار می‌شود، نسبت به دارایی‌های شرکت حق مالکیت دارد و می‌تواند درباره وضعیت و آینده شرکت تصمیم‌گیری کند.

قوانین جزئی و دقیقی به فعالیت شرکت‌های بورسی جهت می‌دهد و بر آن نظارت می‌کند. دسته‌ای از این قوانین مربوط به نحوه تصمیم‌گیری درباره مسائل مهم شرکت است. تصمیمات اصلی و مهم شرکت‌ها در جلسات خاصی در حضور سهامداران و مدیران شرکت انجام می‌گیرد که به آن‌ها مجمع گفته می‌شود. مجامع عمومی شرکت‌های بورسی به انواع مختلفی شامل مجمع عمومی عادی سالیانه، مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده، مجمع عمومی فوق‌العاده و مجمع عمومی موسس تقسیم می‌شود.

در ادامه این مجامع را معرفی می‌کنیم و درباره هر یک توضیح می‌دهیم.

مجمع عمومی عادی سالیانه

اولین و مهم‌ترین مجمع شرکت های بورسی که مورد توجه فعالان بازار بورس قرار می‌گیرد، مجمع سالیانه شرکت های بورسی یا همان مجمع عمومی عادی سالیانه است. در بیشتر مواقع وقتی افراد از مجمع یک شرکت بورسی صحبت می‌کنند، در حال اشاره به همین نوع از مجامع شرکت‌های بورسی هستند.

همانطور که از اسم این مجمع برمی‌آید، تنها یک بار در سال برگزار می‌شود.

مهم‌ترین اهدافی که در برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه دنبال می‌شود، این موارد هستند:

• بررسی، تصویب و رسیدگی به صورت‌های مالی شرکت
• بررسی گزارش هیئت مدیره و بازرسان
• تعیین جهت‌گیری و خط مشی کلی شرکت و اهداف و برنامه‌های آینده شرکت
• تعیین و تصویب میزان سود نقدی تقسیمی بین سهامداران
• انتخاب هیئت مدیره و بازرسان شرکت برای یک دوره دو ساله
• تعیین و تصویب یک روزنامه کثیرالانتشار جهت انتشار آگهی‌های یک سال آینده شرکت

برای رسمیت یافتن مجمع عمومی عادی سالیانه یک شرکت، باید دست‌کم بیش از نیمی از سهامداران آن در مجمع حضور داشته باشند. اگر تعداد سهامداران حاضر در مجمع به حد نصاب نرسد، باید مجمع لغو شود و برای بار دوم برگزار شود. برای بار بعدی، هر تعداد از سهامداران که حاضر باشند، مجمع برگزار خواهد شد.

برای تصویب موارد مطرح‌شده در مجمع هم لازم است که بیش از نیمی از سهامداران حاضر در جلسه به آن رای موافق داده باشند.

زمان برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه

از نظر قانونی، شرکت‌های بورسی موظف‌اند که حداکثر به مدت چهار ماه پس از اتمام سال مالی خود، مجمع عمومی سالیانه شرکت را برگزار نمایند. سال مالی بیشتر شرکت‌های بورس و فرابورس در 29 اسفند ماه به پایان می‌رسد؛ بنابراین بیشتر این شرکت‌ها باید حداکثر تا پایان تیر ماه، مجمع عمومی عادی سالیانه را برگزار کنند. به همین دلیل، بیشتر شرکت‌ها در ماه‌های اردیبهشت، خرداد و تیر، مجامع سالیانه خود را برگزار می‌نمایند.

بین 10 روز تا 40 روز پیش از تشکیل مجمع، شرکت وظیفه دارد آگهی تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه را در روزنامه کثیرالانتشار تعیین‌شده و همچنین در سامانه کدال منتشر کند. بنابراین دست‌کم 10 روز پیش از برگزاری مجمع می‌توانید زمان و محل تشکیل مجمع را از طریق سایت سامانه کدال دریافت کنید.

اطلاعات دیگری از قبیل صورت‌های مالی سالانه، جدول زمان‌بندی و نحوه پرداخت سود نقدی شرکت هم در سایت سامانه کدال قابل مشاهده و بررسی هستند.

در تصویر زیر، صفحه اصلی سامانه کدال را می‌بینید:

همانطور که در این تصویر مشخص است، اطلاعیه‌های مختلف مربوط به مجمع شرکت های بورسی در این سامانه قابل مشاهده است. آگهی دعوت به مجمع عمومی عادی سالیانه یا مجمع فوق‌العاده، انتشار صورت‌های مالی و گزارش زمان‌بندی پرداخت سود، چند نمونه از اطلاعیه‌هایی هستند که در این سایت قابل مشاهده‌اند.

با مراجعه به قسمت «جستجوی اطلاعیه‌ها»، به‌راحتی می‌توانید با وارد کردن برخی اطلاعات مربوط به اطلاعیه مورد نظرتان، آن را جستجو و پیدا کنید.

DPS یا سود نقدی سهام

هدف نهایی هر شرکتی که به انجام فعالیت اقتصادی مشغول است، کسب سود و حداکثر کردن منافع سهامداران است. شرکت‌های بورسی در طول یک سال مالی مقداری سود خالص کسب می‌کنند (البته بعضی شرکت‌ها هم ممکن است زیان‌ده باشند یا در یک سال خاص سود خاصی به دست نیاورند).

سودی که شرکت به دست می‌آورد، به تمام سهامداران شرکت تعلق دارد. با این حال لزوما همه این سود بین سهامداران تقسیم نمی‌شود؛ زیرا شرکت برای انجام فعالیت‌های خود، تامین مالی برخی طرح‌های توسعه‌ای داخلی شرکت و دلایل دیگر، به منابع مالی لازم دارد و قسمتی از این منابع را از طریق سود سالانه خود تامین می‌کند.

طبق قانون تجارت، شرکت وظیفه دارد دست‌کم 10 درصد از سود سالانه خود را بین سهامداران تقسیم نماید. به سود نقدی تقسیمی بین سهامداران، DPS گفته می‌شود. DPS مخفف عبارت «dividend per share» و به معنای «سود نقدی به ازای هر سهم» است.

واریز سود سالیانه مجمع تنها از طریق سامانه سجام انجام می‌شود. پیش از این سهامداران باید برای دریافت سود سهام خود به بانک خاصی که توسط شرکت معرفی شده بود مراجعه می‌کردند اما از سال 1401 این روند تغییر کرد و در حال حاضر واریز سود نقدی سهام از طریق سامانه سجام انجام می‌گیرد.

برای دریافت سود نقدی سهام تنها کافی است که در زمان برگزاری مجمع، مالک آن سهم بوده باشید. حتی اگر بلافاصله پس از برگزاری مجمع سهام خود را بفروشید، باز هم از سود نقدی سهام بهره‌مند خواهید شد. به طور کلی، اگر در زمان برگزاری مجمع مالک سهام باشید، از تمام حقوق یک سهامدار، از جمله حق رای برای تعیین وضعیت و آینده شرکت، دریافت سود نقدی سهام و دیگر مزایای داشتن سهام یک شرکت برخوردار خواهید شد.

شرکت‌ها سیاست‌های متفاوتی در زمینه پرداخت سود نقدی سهام دارند. بعضی شرکت‌ها به طور کلی بخش بیشتری از سود خالص خود را بین سهامداران تقسیم می‌کنند و برخی دیگر، به همان میزان حداقلی تعیین‌شده توسط قوانین بسنده می‌کنند.

همچنین درباره زمان پرداخت سود نقدی توسط شرکت‌‌ها هم تفاوت وجود دارد. بعضی از شرکت‌ها سود نقدی مشخص‌شده در مجمع را در زمان کمتری بین سهامداران تقسیم می‌کنند و بعضی تا حد ممکن، یعنی تا انتهای بازه مجاز برای تقسیم سود، انجام این کار را به تعویق می‌اندازند. بدیهی است که شرکت‌هایی که سود نقدی را در زمان کمتری به سهامداران پرداخت می‌کنند، از محبوبیت و مطلوبیت بیشتری نزد آن‌ها برخوردارند.

پیش از این شرکت‌ها موظف بودند که حداکثر طی 8 ماه، سود نقدی تعیین‌شده در مجمع را به سهامداران پرداخت کنند. اما با ابلاغیه جدید سازمان بورس، این مدت زمان به 4 ماه کاهش یافت. بنابراین در حال حاضر، مبلغ سود نقدی تصویب‌شده در مجمع شرکت های بورسی باید حداکثر طی 4 ماه به حساب سهامداران واریز شود.

توقف و بازگشایی نماد

وقتی قرار است مجمع یک شرکت بورسی برگزار شود، دو روز پیش از برگزاری، نماد معاملاتی آن در بازار متوقف می‌شود. معمولا دو روز کاری پس از برگزاری مجمع عادی سالیانه، نماد شرکت مورد نظر بازگشایی می‌شود و بنابراین بعد از طی این بازه می‌توانید معاملات آن را از سر بگیرید.

اگر مایل به شرکت در مجمع عادی سالیانه بودید، یک روز قبل از برگزاری مجمع باید با مدارک شناسایی خود به نشانی مشخصی که در آگهی اعلام شده است مراجعه کنید تا کارت شرکت در مجمع را دریافت نمایید.

قیمت تئوریک سهم پس از بازگشایی با قیمت پیش از توقف آن منهای سود نقدی تصویب شده برابر است. بنابراین اگر سهام شرکتی برابر با 500 تومان باشد و پرداخت 25 تومان سود نقدی در مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت تصویب شود، پس از بازگشایی قیمت تئوریک آن برابر با 475 تومان خواهد بود. با این حال، این تنها قیمت تئوریک سهم است و از آنجا که پس از برگزاری مجمع بازگشایی نماد بدون دامنه نوسان انجام می‌گیرد، قیمت سهم را عوامل عرضه و تقاضا تعیین می‌کنند. بنابراین ممکن است قیمت سهمی که به عنوان نمونه مطرح کردیم، به کمتر از 475 تومان یا بیشتر از آن برسد.

سهام شرکت‌های بورسی پس از برگزاری مجمع در بازه قیمت تئوریک بازگشایی می‌شود و قیمت دقیق آن توسط عوامل عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.

مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده

این مجمع از نظر هدف برگزاری تفاوتی با مجمع عمومی عادی سالیانه ندارد و تنها تفاوت بین این دو مجمع در زمان برگزاری است. وقتی مهلت برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه تمام شده باشد اما همچنان لازم باشد که درباره موضوع خاصی که جزو وظایف مجمع عمومی عادی محسوب می‌شود تصمیم‌گیری شود، مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده برگزار خواهد شد.

معمولا وقتی نیاز باشد انتخاب یا تغییری در ترکیب اعضای هیئت مدیره صورت بگیرد، مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده برگزار می‌شود. برای برگزاری این نوع مجمع هم شرایط لازم برای انتشار آگهی و اطلاعیه پیش از برگزاری مجمع پابرجاست و شرایط رسمیت یافتن مجمع و تصویب تصمیمات هم مانند مجمع عمومی عادی خواهد بود و تفاوت خاصی با آن ندارد.

مجمع عمومی فوق العاده

مجمع عمومی فوق العاده یکی دیگر از مجامع بسیار پراهمیت شرکت‌های بورسی است که سهامداران توجه زیادی به آن دارند. مجمع عمومی فوق العاده زمانی برگزار می‌شود که شرایط خاصی پیش آمده و زمان کافی برای برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه وجود نداشته باشد.

موارد مختلفی می‌تواند در دسته این شرایط خاص قرار بگیرد و هدف برگزاری مجمع عمومی فوق العاده باشد. موارد زیر نمونه‌های مهمی از اهداف برگزاری مجمع عمومی فوق العاده هستند:

• انحلال شرکت
• تغییر اساس‌نامه شرکت
• افزایش یا کاهش سرمایه
• تغییر موضوع فعالیت، نام یا محل شرکت
• تغییر در تعداد اعضای هیئت مدیره و مدت خدمت آن‌‌ها
• انتشار اوراق مشارکت جهت تامین مالی طرح‌ها یا فعالیت‌های شرکت

برای رسمیت یافتن مجمع عمومی فوق العاده، لازم است که بیش از نیمی از سهامداران در مجمع حاضر باشند و برای تصویب تصمیمات مطرح‌شده در مجمع لازم است که دست‌کم اکثریت دو سوم سهامداران درباره آن تصمیم حاصل شود.

اگر در مجمع عمومی فوق العاده شرکت، تغییر سرمایه تصویب شود، زمان بازگشایی نماد پس از برگزاری مجمع به میزان تغییر سرمایه بستگی خواهد داشت. اگر تغییر سرمایه کمتر از 200 درصد باشد، نماد با فاصله چند روز بازگشایی می‌شود اما اگر میزان آن بیشتر از 200 درصد باشد، نماد تا ثبت تغییر سرمایه در روزنامه رسمی کشور متوقف می‌ماند.

بازگشایی نماد پس از افزایش سرمایه بدون دامنه نوسان و در بازه قیمت تئوریک انجام می‌شود.

مجمع عمومی موسس

مجمع عمومی موسس، اولین مجمعی است که در حضور سهامداران و موسسین شرکت برگزار می‌شود. مجمع عمومی موسس تنها یک بار و آن هم در زمان تاسیس شرکت برگزار می‌شود. از این جهت، این مجمع اهمیت چندانی برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران بورسی ندارد؛ زیرا شرکت‌های بورسی شرکت‌هایی هستند که حداقل چند سال از فعالیت آن‌‌ها می‌گذرد و بنابراین مجمع عمومی موسس آن شرکت‌ها قبلا برگزار شده است.

در مجمع عمومی موسس، اساس‌نامه شرکت تصویب شده و اولین مدیران و بازرسان شرکت تعیین می‌شوند.

سخن آخر

مجمع شرکت های بورسی محل تصمیم‌گیری درباره اصلی‌ترین مسائل شرکت است که در حضور سهامداران و مدیران شرکت برگزار می‌شود. افرادی که میزان قابل توجهی از سهام یک شرکت را در اختیار دارند، با شرکت در مجمع شرکت می‌توانند روی وضعیت و آینده آن تاثیر بگذارند.

با این حال، حتی سرمایه‌گذاران خرد یا معامله‌گران روزانه هم لازم است که با مجمع شرکت های بورسی آشنایی داشته باشند. اطلاع داشتن از مسائل مربوط به مجامع بورسی باعث می‌شود معامله‌گران بتوانند تغییرات مربوط به افزایش سرمایه را بهتر درک کنند یا در صورت عدم تمایل، در بازه برگزاری مجمع سهام شرکت مورد نظر را خریداری نکنند.

برای کسب هرگونه اطلاعات درباره مجمع شرکت های بورسی تنها کافی است که به سامانه کدال مراجعه کنید و اطلاعیه‌های مربوط به برگزاری مجامع را بررسی نمایید.