تحلیل تکنیکال چیست؟

تحلیل تکنیکال چیست؟

یکی از تحلیل‌های بسیار پرکاربرد و پرطرفدار در بازارهایی مالی مانند بورس اوراق بهادار تهران دانش تحلیل تکنیکال است.

سرمایه‌گذاران و معامله گران با استفاده از این روش به بررسی و پیش‌بینی آینده قیمت‌ها در بازار می‌پردازند و سعی می‌کنند دارایی موردنظر را در مناسب‌ترین قیمت و زمان شناسایی کرده و معامله کنند؛ در این مقاله به آشنایی کامل تحلیل تکنیکال می‌پردازیم تا متوجه شویم، اساس کار تحلیلگران حرفه‌ای چیست و چگونه در بازارهای گوناگون به کمک این تحلیل به سرمایه‌گذاری و کسب سود مشغول‌اند.

مبانی تحلیل تکنیکال:

دانش تحلیل تکنیکال در تمام بازارهایی که مکانیزم آزاد قیمت‌گذاری دارند (قیمت‌ها براساس میزان عرضه و تقاضا شکل می‌گیرند) پاسخگو است بازارهایی مانند: بورس اوراق بهادار، بازار مبادلات ارزی (فارکس)، طلا، ارزهای دیجیتال، بازار مسکن، فلزات گران‌بها و…

لذا با فراگیری درست این دانش می‌توانید در اکثر بازارهای مالی فعالیت داشته باشید و سرمایه‌گذاری کنید.

در واقع از یک نقطه نظر برای پاسخ به سوال تحلیل تکنیکال چیست باید بگوییم: تحلیل تکنیکال امکان شناسایی زمان شروع افزایش و کاهش قیمت را برای تحلیلگران مشخص می‌کند تا با بررسی دقیق، تشخیص هوشمندانه و کمک گرفتن از پیشینه معاملات با بررسی نمودارها، آینده قیمت‌ها را پیش‌بینی کنند.

تحلیل تکنیکال از شروط و اصول خاصی پیروی می‌کند و بر آنان استوار است، زمانی می‌توانیم بر تحلیل تکنیکال تکیه کنیم و از آن بیشترین بهره‌وری را داشته باشیم که تمام اصول و شروطی که در ادامه آن‌ها را مفصل توضیح خواهیم داد برقرار باشند.

۳ شرط اصلی در تحلیل تکنیکال عبارت‌اند از:

• وجود مکانیزم بازار آزاد در قیمت‌ها
• نقدشوندگی بالا
• وجود گذشته معاملات

وجود مکانیزم بازار آزاد:

از تحلیل تکنیکال فقط در بازارهایی می‌توان استفاده کرد که قیمت‌گذاری در آن صرفاً بر اساس میزان عرضه و تقاضا باشند و قیمت‌ها ساختگی و یا دستوری نباشند، به‌عنوان‌مثال تحلیلگران تکنیکال در بورس اوراق بهادار و یا فارکس پیش‌بینی‌های بسیار خوب و قابل قبولی ارائه می‌دهند درحالی‌که قیمت برخی کالاها نظیر بنزین، گندم و… قابل پیش‌بینی نیست چراکه قیمت‌گذاری آن‌ها به‌صورت دستوری از جانب دولت تعیین می‌گردد.

نقدشوندگی:

هرچه نقدشوندگی دارایی بالاتر باشد، تحلیل تکنیکال پیش‌بینی بهتر و معتبرتری ارائه می‌دهد به همان ترتیب در دارایی‌های که از نقدشوندگی پایینی برخوردار هستند خیلی نمی‌توان از این روش کمک گرفت

در اصل هرچقدر حجم معاملات و تعداد فعالان بازاری بیشتر باشد، عمق بازار بیشتر می‌شود و سبب

 می‌گردد تا نقد شوندگی دارایی‌ها افزایش یابد؛ همچنین باعث افزایش خرد جمعی بازار نیز می‌گردد.

به‌عنوان‌مثال در بورس اوراق بهادار تهران، اعتبار تحلیل تکنیکال در نماد ایران‌خودرو بسیار بالاتر و دقیق از نماد خپویش است چون نقدشوندگی سهام ایران‌خودرو خیلی بیشتر از سهام خپویش است.

وجود گذشته معاملاتی:

آخرین شرط برای استفاده از تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی، وجود گذشته معاملاتی از دارایی موردنظر است به این معنا که هرچه پیشینه معاملات کامل‌تر باشد و سابقه ثبت‌شده غنی‌تری داشته باشد خروجی تحلیل بسیار دقیق‌تر و معتبرتر می‌شود.

به‌عنوان‌مثال برای بررسی تحلیل تکنیکال شرکت‌های بورسی بهتر است حداقل سه سال از عرضه اولیه آن‌ها در بورس گذشته باشد که نمودارشان سابقه مناسبی را ثبت و ضبط کرده باشند.

علاوه بر سه شرطی که تا اینجا به آن‌ها اشاره کردیم و توضیح دادیم، برای اینکه بررسی‌هایمان خروجی مناسبی داشته باشند به بررسی سه اصل در تحلیل تکنیکال می‌پردازیم:

۳ اصل اساسی در تحلیل تکنیکال وجود دارد که عبارت‌اند از:

• همه‌چیز در قیمت (تغییرات قیمت) لحاظ شده است
• قیمت‌ها بر اساس روند مشخصی حرکت می‌کنند
• تاریخ تکرار می‌شود

همه‌چیز در قیمت (تغییرات قیمت) لحاظ شده است

اولین باور تحلیلگران تکنیکال این است که همه‌چیز در نمودار لحاظ شده به‌بیان‌دیگر برای بررسی و پیش‌بینی قیمت‌ها تنها اطلاعات موردنیاز در این روش نمودار قیمتی گذشته دارایی‌هاست و نه هیچ‌چیز دیگر.

تحلیلگران تکنیکال هیچ‌وقت به دنبال دلایل نوسان‌ها نیستند و نگاه آن‌ها فقط به نمودارهاست و کلیه بررسی‌ها و پیش‌بینی‌هایشان را بر روی چارت قیمت‌ها ارائه می‌دهند.

با توجه به این باور، تحلیلگران تکنیکال برخلاف تحلیلگران بنیادی به‌هیچ‌وجه به بررسی صورت‌های مالی، گزارش‌ها، بررسی اخبار و … نیازی ندارند و همان‌گونه که مطرح شد دنبال دلایل تغییر قیمت‌ها نیستند.

قیمت‌ها بر اساس روند مشخصی حرکت می‌کنند

در تحلیل تکنیکال باور بر این است که روند دوست شماست

Trend is your friend

 قیمت‌ها بر اساس روند خاصی در بازار حرکت و از آن تبعیت می‌کنند، هرگاه روند خاصی در بازار حاکم باشد، حرکت قیمت‌ها نیز به همان سمت‌وسو است؛ همچنین اگر در آینده به هر دلیلی روند حاکم بر بازار تغییر کند، جهت جدیدی درحرکت قیمت‌ها به وجود می‌آید.

به همین جهت از دید تحلیل تکنیکال صرفاً روند صعودی مناسب سرمایه‌گذاری است چراکه در این روند قیمت دارایی نیز رشد می‌کند، همچنین در بازارهایی که روند نزولی دارند توصیه می‌شود به‌هیچ‌عنوان و تحت هیچ شرایطی سرمایه‌گذاری نشود.

برای مثال همان‌طور که در نمودار قیمت سهام شرکت کالسیمین مشاهده می‌کنید، روند قیمت سهام این شرکت از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۴ (مدت ۲ سال) نزولی بوده، به همین دلیل قیمت‌ها نیز مکرراً ریزش کرده‌اند و سرمایه‌گذارانی که در این زمان سهام این شرکت را خریداری کرده‌اند با ضرر روبرو شده‌اند.

اما از سال ۱۳۹۴ روند جدیدی در بازار شکل‌گرفته و همان‌گونه که در نمودار مشخص است با شکسته شدن روند نزولی (خط قرمز) روند جدید صعودی (خط آبی) حاکم بر بازار شده و موقعیت مناسبی برای سرمایه‌گذاری و کسب سود فراهم نموده است.

تاریخ تکرار می‌شود

سومین اصلی که پایه و اساس تحلیل تکنیکال است، باور به تکرار شدن تاریخ و اتفاقات است؛ این باور پایه و اساس بسیاری از ابزارها و تحلیل‌های تکنیکی مانند سطوح حمایت، مقاومت، کانال‌ها و… است.

همه تحلیلگران تکنیکال بر این اعتقاد هستند که تاریخ تکرار می‌شود برای مثال، همان‌طور که در تصویر مشخص است؛ اگر قیمت سهام «وآرین» دو دفعه به قیمت ۱۰۰۰ ریال برسد و از آن محدوده ریزش کند، برای سومین بار که قیمت به نواحی ۱۰۰۰ ریال می‌رسد تحلیلگران تکنیکال احتمال ریزش مجدد قیمت‌ها را می‌دهند.

این باور تا حدود بسیار زیادی مورد تأیید علم روانشناسی بازار نیز هست.

بر اساس این اصل، در تحلیل تکنیکال عمدتاً حرکات و تغییرات قیمت تمایل به تکرار دارند. این تکراری بودن حرکات قیمت متأثر از علم روانشناسی بازار است.

به‌بیان‌دیگر؛ فعالان و معامله گران در طول زمان همیشه تمایل دارند که بازار نوسانات مشابهی را ارائه دهد و همین تکرار قیمت است که جذابیت‌های لازم برای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی را ایجاد می‌کند.

در اصل منبع تحلیل تکنیکال، آمار است و اگر اساساً تاریخ تکرار نشود، دانش آماری هم وجود ندارد. در تحلیل تکنیکال از الگوهای قیمتی در نمودار برای تحلیل حرکت قیمت در بازار استفاده می‌کنند.

مزیت‌های تحلیل تکنیکال

دانش تحلیل تکنیکال همانند هر دانش فنی و تخصصی دیگری چون فاندامنتال و… مزایا و فوایدی دارد که باعث ایجاد رابط کاربری بهتر با تحلیل گران و علاقه‌مندان در این حوزه می‌شود.

دانش تحلیل تکنیکال، دارای ۳ مزیت اساسی است:

• تحلیل تکنیکال به مدت‌زمان طولانی برای تحلیل نیاز ندارد.
• تحلیل تکنیکال از فضای اطرافش منفک است.
• در تحلیل تکنیکال امکان تخمین زمانی وجود دارد.

تحلیل تکنیکال به مدت‌زمان طولانی نیاز ندارد.

یکی از مهم‌ترین پارامترهای تأثیرگذار در استفاده از این دانش فنی، این است که تحلیل تکنیکال به مدت‌زمان طولانی برای بررسی و تحلیل نیاز ندارد و تحلیل‌گر می‌تواند با صرف زمان کم‌تری، بخش بیشتری از بازار را تحلیل کند.

درصورتی‌که برای تحلیل فاندامنتال نیاز به دریافت اطلاعات زیادی اعم از سود و زیان شرکت، صورت‌های مالی، اخبار و …دارد که بعضاً دسترسی به بعضی منابع موثق برای همه تحلیل گران یکسان نیست و تحلیل‌گر با مشکلاتی مواجه است؛ ولی تحلیلگر تکنیکال با تمام اطلاعاتی که در صفحه نمودار موجود است به بررسی و پیاده‌سازی روش‌های تحلیل تکنیکال می‌پردازد و تحلیلی دقیق از آینده قیمت را ارائه می‌دهد.

در اصل همین موضوع، جذابیت کاربرد و استفاده از دانش تحلیل تکنیکال را بیشتر می‌کند.

اگر بخواهیم مدت‌زمان تحلیل تکنیکال را با تحلیل بنیادی مقایسه کنیم، تحلیل بنیادی نزدیک به چندین ساعت زمان می‌برد تا دقیق‌تر به سودآوری و عملکرد شرکت و مقدار فروش و… آن برسیم؛ درحالی‌که با استفاده از تحلیل تکنیکال، می‌توان بخش بیشتری از نمودار را نزدیک به ۵ الی ۱۰ دقیقه تحلیل نمود و با درک نمودار بهتر به روند آتی قیمت‌گذاری‌ها در دارایی پرداخت.

تحلیل تکنیکال از فضای اطرافش منفک است

 دانش فنی تحلیل تکنیکال، مستقل از خبر و سیاست و پارامترهای بنیادی است و اگر مهارت موردنظر را در بررسی نمودارها کسب کنید، بدون نیاز به بررسی عوامل مختلف و صرف تمرکز بر نمودارهای قیمتی و استفاده محض از تحلیل تکنیکال می‌توان دقتی قابل‌قبول در پیش‌بینی آینده قیمت‌ها داشت.

گرچه انتقادهایی هم بر این مزیت وارد هست ازجمله این‌که هر بازاری را نمی‌توان بدون اخبار تحلیل کرد. اخبار و سیاست و… نقشی مهم در عملکرد شرکت‌ها و دارایی‌ها دارد.

اساساً در تحلیل تکنیکال باور بر این است که همه‌چیز در نمودار لحاظ شده است و قیمت‌ها فقط توسط عرضه و تقاضا در بازار شکل می‌گیرد.

این عامل گرایش تحرکات قیمت‌ها را در بازار نشان می‌دهد که صرفاً به کمک تشخیص جریان ورود و خروج پول و با بررسی نمودار قیمتی، می‌توان از آن آگاه شد.

در اصل تحلیلگر سعی می‌کند، رفتار بازار را در گذشته، از روی فرم حرکت نمودارهای اصلی (قیمت)، به‌علاوه نمودارهای کمکی ازجمله indicators)) یا درواقع شاخص (index) با دقت قابل قبولی تحلیل نماید.

تحلیلگر تکنیکال زمانی که از این دانش فنی به‌صورت محض استفاده می‌کند، از اخبار، شایعات و مفاهیم دانش‌بنیادی به دور است.

در تحلیل تکنیکال، نیازی به بررسی موضوعاتی خارج از نمودار نیست.

در اصل تحلیل تکنیکال، دانش تحلیلی بنیادی را نقض نمی‌کند، بلکه زاویه دید هر دو تحلیلگر به یک موضوع متفاوت است.

تحلیلگر بنیادی با بررسی پارامترهای بنیادی به بررسی و تحلیل می‌پردازد و درنهایت استنتاج می‌کند

که آیا دارایی از ارزندگی قابل قبولی به نسبت قیمتی که معامله می‌شود برخوردار است یا خیر؟

و تصمیم می‌گیرد که اقدام به سرمایه‌گذاری بکند یا خیر؛ اما تحلیلگر تکنیکال به بررسی پارامترهایی

که تحلیلگر بنیادی انجام می‌دهد، نمی‌پردازد و البته آن را هم نقض نمی‌کند.

 حتی تحلیلگر تکنیکال به اثر پروانه‌ای (butter fly effect) معتقد است؛ به این صورت که اگر یک پروانه در جنگل‌های آمازون پروانه کند، می‌توان تغییرات قیمت را در بازارها دید و به‌شدت تأثیرگذار است؛ همان عامل ریسک سیستماتیک.

ولی تفاوت در این است که تحلیلگر تکنیکال به بررسی تک‌تک پارامترها نمی‌پردازد و برآیند تأثیر پارامترها را در زیر نظر قرار می‌دهد که تأثیر خود را در نوسانات قیمت‌ها نشان می‌دهد.

تحلیل تکنیکال امکان تخمین زمانی می‌دهد.

تحلیل تکنیکال برآیند همه‌چیز را در خود نمودار نشان می‌دهد. به این معنا که تحلیلگر می‌تواند از کوتاه‌مدت (short term) تا بلندمدت (long term) تصمیمات سرمایه‌گذاری داشته باشد.

با این مزیت می‌توانید در بازه کوتاه‌مدت هم به سود برسید.

 مطمئناً بازه زمانی (Time frame) معاملات فعالان بورس با یکدیگر متفاوت است، که تحلیل تکنیکال برای همه آن‌ها پاسخگو است.

 آیا تحلیل تکنیکال و بنیادی با یکدیگر در تضاد هستند؟

باید به این نکته توجه داشته باشیم که بین تحلیل تکنیکال و بنیادی هیچ‌گونه تضاد و تناقضی وجود ندارد، صرفاً زاویه دید هرکدام به بازارها متفاوت است و نحوه تجزیه و تحلیل در هریک متفاوت است؛ علاوه بر این توصیه می‌شود که از این دو روش به‌عنوان مکمل یکدیگر استفاده کنید تا معاملاتتان در بهینه‌ترین حالت ممکن قرار گیرد به این صورت که به کمک تحلیل بنیادی به ارزش واقعی (ذاتی) دارایی‌ها پی ببرید و شرکت‌هایی که بیشترین پتانسیل را دارند پیدا کنید سپس به کمک تحلیل تکنیکال بهترین قیمت و زمان را برای خریدوفروش آن‌ها بیابید.

 تحلیل تکنیکال در چه بازه زمانی پاسخگو است؟

یکی از مزیت‌ها قابل‌توجه در تحلیل تکنیکال این است که تحلیلگران و معامله گران می‌توانند به کمک این روش در هر بازه زمانی به تحلیل و خریدوفروش بپردازند چراکه در این روش می‌توانیم بازه زمانی تحلیل (timeframe) خودمان را به‌طور دلخواه مشخص کنیم؛ به همین دلیل تحلیل تکنیکال برای تمامی بازه‌های زمانی مناسب و پاسخگو است، از کوتاه‌ترین بازه‌های زمانی (معاملات چنددقیقه‌ای) تا بلندترین بازه‌ها (بازه ماهیانه) می‌توان از تحلیل تکنیکال استفاده کرد.

تحلیل تکنیکال با چه ابزاری انجام می‌شود؟

تنها ابزار موردنیاز برای انجام تحلیل تکنیکال نمودارها است، به همین دلیل تحلیلگران به دنبال نمودار دقیق و ساماندهی شده هستند که این نمودارها توسط نرم‌افزارها و سایت‌های مخصوص در اختیار تحلیلگران گذاشته می‌شوند که برخی از آنان به‌صورت رایگان و برخی با هزینه است.

چند نمونه از نرم‌افزارهای معتبر جهت دریافت نمودارها عبارت‌اند از:

• نرم‌افزار مفید تریدر
• نرم‌افزار متاتریدر
• نرم‌افزار ادونس گت
• سایت رهاورد ۳۶۵
• نرم‌افزار رهاورد نوین
• سایت tradingview.com

پیشنهاد می‌شود در ابتدا از نرم‌افزار مفید تریدر که رایگان است و رابط کاربری ساده‌ای دارد استفاده کنید.

امیدواریم با خواندن این مقاله پاسخ سوال تحلیل تکنیکال چیست را گرفته باشید و استفاده بهتری از آن در سرمایه‌گذاری‌هایتان ببرید.

اگر این مقاله را ارزنده ارزیابی کردید، آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید و در صفحات اجتماعی ما رو دنبال کنید.

نویسنده: غزاله سلیمانی