صنعت دارویی در بورس و بهترین سهم های آن

توضیحات فیلم

صنعت دارویی یکی از صنایع ریالی در بازار سهام ایران است که از تعداد زیادی نماد برخوردار است. اگرچه این تنوع نمادی وجود دارد، اما این صنعت از نظر ارزش بازار و نقدشوندگی جزو شرکت‌ های کوچک محسوب می‌شود. به همین دلیل، نوسانات قیمتی در این صنعت نسبتاً بالا است.

به طور کلی نکات مهم سرمایه گذاری در نمادهای دارویی به شرح زیر است:

  1. صنعت دارویی یکی از صنایع ریالی در بازار سهام ایران است که از تنوع زیادی در تعداد نماد های سهام برخوردار است. با این وجود، این صنعت از نظر ارزش بازار و نقدشوندگی در طبقه شرکت‌ های کوچک قرار دارد و به همین دلیل دارای نوسانات قیمتی نسبتاً بالایی است.
  2. یکی از چالش‌ های اصلی در تحلیل این صنعت، عدم شفافیت در قیمت‌گذاری محصولات و مواد اولیه توسط شرکت‌ های دارویی است. این موضوع تحلیل دقیق و قطعی را برای سرمایه‌گذاران دشوار می ‌سازد.
  3. با وجود تعدد نماد های دارویی، شرایط و عملکرد هر یک از این شرکت‌ ها متفاوت است. بنابراین، نمی‌ توان یک ارزیابی کلی و یکسان برای کل صنعت داشت و هر شرکت باید به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گیرد.
  4. در مجموع، برای سرمایه‌گذاری در این صنعت، بررسی دقیق صورت‌ های مالی شرکت‌ های دارویی ضروری است. سرمایه‌گذار باید با دقت این شرکت‌ ها را مورد تحلیل قرار دهد و از عمومیت‌سازی برای کل صنعت پرهیز کند.

 

معرفی صنعت دارویی در بورس و بهترین سهم های آن

معرفی صنعت دارویی و بهترین سهم های آن

بهداشت و درمان از مهم‌ترین جنبه‌هایی است که به طور مستقیم و غیرمستقیم، روی سایر مسائل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و… تاثیر می‌گذارد. وضعیت خوب بهداشت و درمان در یک کشور، باعث افزایش سطح رفاه و احساس خوشبختی مردم می‌شود.

همین مسئله باعث می‌شود که در کنار سایر مسائل مهم اجتماعی مانند آموزش و امنیت، بهداشت و درمان هم از توجه ویژه دولت و مردم برخوردار باشد. از مهم‌ترین جنبه‌هایی که روی تقویت توان کشور در بهبود وضعیت بهداشت و درمان موثر است، وضعیت تولید و عرضه داروست.

صنعت داروسازی به طور مستقیم با جان و سلامتی شهروندان در ارتباط است و بنابراین از صنایعی است که توجه زیادی به آن می‌شود. با شکل‌گیری شرکت‌های متعددی که در زمینه داروسازی فعالیت می‌کنند، گروه «مواد و محصولات دارویی» در بازار سرمایه به وجود آمده است. در این گروه صنعتی، شرکت‌های مهمی پذیرش شده‌اند که در بسیاری از مواقع، فرصت‌های جذابی برای سرمایه‌گذاری فعالان بازار محسوب می‌شوند.

در این مطلب، ضمن معرفی گروه مواد و محصولات دارویی، به معرفی مهم‌ترین شرکت‌‌های فعال در این گروه صنعتی می‌پردازیم.

تاریخچه داروسازی در ایران

در سال 1313 برای نخستین بار، رشته داروسازی در دانشگاه تهران تدریس شد و داروسازی مدرن در ایران که با استفاده از فناوری‌های جدید انجام می‌گیرد، با تاسیس نخستین کارخانه داروسازی ایران در سال 1325 آغاز شد. در ادامه، شرکت‌های مختلف جدید دیگری در این صنعت شروع به فعالیت کردند و داروسازی پیشرفت بیشتری کرد.

اولین شرکت داروسازی در ایران، در دهه 20 توسط دکتر غلامعلی عبیدی با نام لابراتوار داروسازی دکتر عبیدی با نماد «دعبید» تاسیس شد. در ادامه، شرکت‌های داروسازی ابوریحان با نماد «دابور»، کیمیدارو با نماد «دکیمی» و اسوه با نماد «داسوه» تاسیس شدند.

با وقوع انقلاب، شرکت‌های موجود و جدید تاسیس‌شده در حوزه صنعت داروسازی، به مالکیت دولت درآمدند. در ادامه، با پیشرفت بیشتر صنعت داروسازی در ایران، زمینه تاسیس و فعالیت شرکت‌های بخش خصوصی هم در این صنعت فراهم شد.

شکل‌گیری گروه دارویی در بورس

به‌مرور، با افزایش شکل‌گیری و فعالیت شرکت‌های فعال در صنعت داروسازی، نیاز به افزایش شفافیت در زمینه فعالیت این شرکت‌ها و معاملات سهام آنان بیشتر و بیشتر احساس می‌شد.

همین مسئله باعث شد که این شرکت‌ها به سمت پذیرش در بازار سرمایه هدایت شوند. در پی این وقایع، گروه مواد و محصولات دارویی در بازار سرمایه تشکیل شد و شرکت‌های داروسازی به بازار سرمایه ایران راه یافتند.

در سال 1380 بیش از 10 شرکت دارویی در بورس پذیرش شدند. در سال‌های بعدی دهه 80، شرکت‌های جدید دارویی مانند شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تامین با نماد «تیپیکو»، شرکت سرمایه‌گذاری شفادارو و هلدینگ‌های دارویی برکت و بهفار شروع به فعالیت کردند.

معاملات سهام شرکت‌های داروسازی در بورس از خرداد ماه سال 1384 آغاز شد. در سال‌های فعالیت این گروه صنعتی در بورس، عوامل مختلفی بر رشد و افت قیمت سهام شرکت‌های این صنعت تاثیرگذار بوده‌اند. حذف یارانه از دارو در سال 1385، وضع تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، نوسانات قیمت ارز، چندنرخی شدن قیمت ارز، وضعیت صادرات دارو، امضای قرارداد برجام، خروج آمریکا از این قرارداد، پیک رشد بورس در سال‌های 97 و 98 و افت بازار در سال 99، از جمله وقایعی بودند که روی صنعت داروسازی و بسیاری دیگر از صنایع فعال در بورس تاثیر گذاشتند.

گروه دارویی در بورس، از نظر ارزش بازار، در مقایسه با سایر گروه‌های صنعتی، یک گروه متوسط محسوب می‌شود. شرکت‌های فعال در گروه مواد و محصولات دارویی، در دو زیرگروه قرار می‌گیرند؛ زیرگروه اول، «تولید داروهای شیمیایی و گیاهی» و زیرگروه دوم، «تولید سایر محصولات دارویی» است. شرکت‌های صنعت دارویی، در یکی از این دو زیرگروه و در یکی از دو بازار بورس یا فرابورس پذیرش می‌شوند.

نمادهای بورسی گروه دارویی

شرکت‌های متعددی در گروه دارویی بورس پذیرش شده و فعالیت می‌کنند که دارای سابقه و ارزش بازار متفاوتی هستند و بعضا نوع فعالیت متنوعی دارند. در این قسمت، عنوان این شرکت‌ها را همراه با نماد بورسی آن‌ها به شما معرفی خواهیم کرد.

 

شرکت‌های پذیرش‌شده در بورس

  • داروسازی امین با نماد «دامین»، تابلوی اصلی بازار اول بورس
  • هلدینگ سرمایه‌گذاری البرز با نماد «والبر»، تابلوی اصلی بازار اول بورس
  • داروسازی جابر بن حیان با نماد «دجابر»، تابلوی اصلی بازار اول بورس
  • گروه دارویی سبحان با نماد «دسبحا»، تابلوی اصلی بازار اول بورس
  • هلدینگ داروپخش با نماد «وپخش»، تابلوی اصلی بازار اول بورس
  • کیمیدارو با نماد «دکیمی»، تابلوی اصلی بازار اول بورس
  • داروسازی کوثر با نماد «دکوثر»، تابلوی فرعی بازار اول بورس
  • داروسازی فارابی با نماد «دفارا»، تابلوی فرعی بازار اول بورس
  • تولید مواد اولیه داروپخش با نماد «دتماد»، تابلوی فرعی بازار اول بورس
  • گروه دارویی برکت با نماد «برکت»، بازار دوم بورس
  • ایران دارو با نماد «دیران»، بازار دوم بورس
  • داروسازی زهراوی با نماد «دزهراوی»، بازار دوم بورس
  • داروسازی زاگرس فارمد پارس با نماد «ددام»، بازار دوم بورس
  • دارویی لقمان با نماد «دلقما»، بازار دوم بورس
  • داروسازی اکسیر با نماد «دلر»، بازار دوم بورس
  • سبحان دارو با نماد «دسبحان»، بازار دوم بورس
  • داروسازی ابوریحان با نماد «دابور»، بازار دوم بورس
  • لابراتوار داروسازی دکتر عبیدی با نماد «دعبید»، بازار دوم بورس
  • دارویی رازک با نماد «درازک»، بازار دوم بورس
  • شیمی دارویی داروپخش با نماد «دشیمی»، بازار دوم بورس
  • داروسازی اسوه با نماد «داسوه»، بازار دوم بورس
  • پارس دارو با نماد «دپارس»، بازار دوم بورس
  • داروسازی سینا با نماد «دسینا»، بازار دوم بورس
  • فرآورده‌های تزریقی ایران با نماد «دفرا»، بازار دوم بورس

شرکت‌های پذیرش‌شده در فرابورس

  • داروسازی تولید دارو با نماد «دتولید»، بازار اول فرابورس
  • مواد اولیه دارویی البرز بالک با نماد «دبالک»، بازار اول فرابورس
  • داروسازی آوه سینا با نماد «داوه»، بازار اول فرابورس
  • داروسازی کاسپین تامین با نماد «کاسپین»، بازار اول فرابورس
  • داروسازی سبحان انکولوژی با نماد «دسانکو»، بازار دوم فرابورس
  • شرکت کی بی سی با نماد «کی بی سی»، بازار دوم فرابورس
  • داروسازی روزدارو با نماد «دروز»، بازار دوم فرابورس
  • تولید و صادرات ریشمک با نماد «ریشمک»، بازار دوم فرابورس

در تصویر زیر، نقشه بازار مربوط به گروه مواد و محصولات دارویی را در نیمه مهرماه 1402 مشاهده می‌کنید:

گروه دارویی د بورس

بزرگ‌ترین شرکت‌های گروه مواد و محصولات دارویی

همانطور که گفته شد، گروه دارویی از گروه‌های متوسط در بازار سرمایه محسوب می‌شود. شرکت‌های مختلفی در این گروه فعالیت می‌کنند که در ادامه، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.

حدود 66 درصد صنعت داروی کشور در اختیار سه نهاد ستاد اجرایی فرمان امام (از طریق گروه دارویی برکت)، سازمان تامین اجتماعی (از طریق شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی و هلدینگ تیپیکو) و گروه توسعه ملی است.

در تصویر زیر که توسط سایت گروه مالی کاریزما ارائه شده است، ساختار مالکیتی شرکت‌های دارویی قابل مشاهده است:

 

1.     تیپیکو

شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین با نماد تیپیکو، بزرگ‌ترین هلدینگ صنعت دارویی است که در 28 شرکت فعال در حوزه دارویی، نقش مدیریتی و غیرمدیریتی دارد. تعداد قابل توجهی از این شرکت‌ها، خود از بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در صنعت دارویی کشور محسوب می‌شوند.

تولید بیش از 70 درصد مواد اولیه دارویی کشور برعهده این هلدینگ است. هلدینگ سرمایه گذاری دارویی تامین، در بخش‌های تحقیق و توسعه، تولید مواد اولیه، تولید محصول نهایی (که خود به دو بخش داروهای انسانی و داروهای دامی تقسیم می‌شود)، توزیع دارو و بازرگانی فعالیت می‌کند.

از شرکت‌های تابعه تیپیکو می‌توان به این موارد اشاره کرد:

داروسازی فارابی، گروه دارو پخش، شرکت کارخانجات دارو پخش، شرکت داروسازی زهراوی، شرکت داروسازی اکسیر، شرکت داروسازی ابوریحان، پارس دارو و…

شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی یا شستا، بزرگ‌ترین سهامدار شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین یا تیپیکو است که بیش از 35 درصد سهام این شرکت را در اختیار دارد.

 

2.     برکت

گروه دارویی برکت با نماد «برکت»، در سال 89 تاسیس و در سال 95 در بورس پذیرفته شد. گروه دارویی برکت، دارای بیش از 20 شرکت تابعه است که چند مورد آن‌ها، خود از شرکت‌های مهم بورسی در گروه دارویی محسوب می‌شوند. از شرکت‌های تابعه گروه دارویی برکت، می‌توان به شرکت گروه سرمایه گذاری البرز، شرکت البرز بالک، شرکت ایران دارو، شرکت داروسازی البرز دارو، شرکت پخش البرز، شرکت داروسازی تولید دارو، شرکت گروه دارویی سبحان، شرکت سبحان دارو، شرکت کی بی سی و… اشاره کرد.

طبق اطلاعات برگرفته از سایت خود این شرکت، جهت‌گیری کلان گروه دارویی برکت، ورود به عرصه‌های نوینی مانند زیست‌فناوری یا بیوتکنولوژی، فناوری‌های دارورسانی از جمله نانوتکنولوژی، توسعه صنعت سلولی-مولکولی از جمله سل‌تراپی، ایمونوتراپی و فناوری بافتی است.

 

مشکلات و چالش‌های صنعت دارو در ایران

گروه دارویی در ایران با مشکلات مختلفی مواجه است که باعث افت و حتی در مواردی توقف تولید و سودآوری این شرکت‌ها می‌شوند. در ادامه مهم‌ترین این چالش‌ها را بررسی می‌کنیم و نحوه اثرگذاری آن‌ها بر فعالیت صنعت دارویی را توضیح خواهیم داد.

 

1.     مشکل قیمت‌گذاری در صنعت دارو

در صنعت دارو قیمت‌گذاری به روش دستوری انجام می‌گیرد که این مسئله مشکلات متعددی را برای فعالیت شرکت‌های دارویی پدید آورده است. قیمت‌گذاری داروهای تولیدی و وارداتی در ایران، در کمیسیون قیمت‌گذاری اداره آمار و برنامه‌ریزی اداره کل نظارت و ارزیابی دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو انجام می‌شود.

قیمت محصولات تولیدی صنعت دارو به صورت هزینه به علاوه حاشیه سود تعیین می‌شود. با وجود چنین قیمت‌هایی، مشوق کسب سود کافی برای شرکت‌های فعال در این صنعت ایجاد نمی‌شود. در نتیجه، این شرکت‌ها سرمایه‌گذاری چندانی در تحقیق و توسعه برای تولید و ارتقای داروهای جدید نمی‌کنند.

حتی قیمت‌های دستوری تعیین‌شده برای محصولات تولیدی صنعت دارو، در دوره‌هایی ثابت می‌ماند تا خریداران آن در تهیه داروهای مورد نیاز خود دچار مشکل بیشتری نشوند. با این حال، چنین رویکردی باعث به مشکل خوردن فعالیت شرکت‌هایی دارویی می‌شود و تولید آن‌ها را متوقف می‌کند.

در چنین وضعیتی، لازم است که داروهای مورد نیاز از کشورهای خارجی وارد شوند و حتی داروهای تولید داخل به دلیل قیمت‌های دستوری و غیر واقعی، به خارج از مرزهای ایران قاچاق می‌شوند.

 

2.     مشکل تحریم در صنعت دارو

با وضع تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی، صنعت دارو با مشکلات و چالش‌های دیگری روبه‌رو شده است. همانطور که در بخش قبل توضیح داده شد، لازم است که بسیاری از داروها از کشورهای خارجی وارد شوند. با وجود تلاش برای ایجاد کانال‌هایی که امکان انجام مبادلات انسان‌دوستانه مثل واردات دارو را فراهم می‌کنند، همچنان مشکلات جدی برای انجام این کار وجود دارد که در مقاطع مختلف باعث کمیاب یا نایاب شدن برخی داروها، از جمله داروهای حیاتی می‌شود.

علاوه بر این، برای تولید داروهای داخلی هم به مواد موثره و تجهیزات مختلفی نیاز است که بسیاری از آن‌ها باید به ایران وارد شوند. تحریم‌ها امکان تجارت و انجام این‌گونه مبادلات را هم گرفته‌اند و بنابراین، دسترسی به مواد اولیه و دستگاه‌ها و تجهیزات مورد نیاز برای تولید داروهای مختلف هم با مشکل مواجه شده است.

تحریم‌ها از جهت دیگری هم به صنعت دارو ضربه می‌زنند. همکاری‌های علمی و تکنولوژیک صنعت دارو در بسیاری از مواقع بین کشورهای مختلفی انجام می‌گیرد. با وجود این مبادلات علمی و فناوری، پیشرفت‌های بیشتر و سریع‌تری در تولید و تقویت داروهای مختلف حاصل می‌شود.

با وجود تحریم‌ها، بسیاری از دانشگاه‌ها و موسسات علمی و فناوری، همکاری‌های خود را با ایران قطع کرده‌اند و از همکاری جدید سر باز می‌زنند.

 

3.     مشکل قیمت ارز

جهش‌های مداوم قیمت ارز، از دیگر چالش‌های صنعت دارویی در ایران است. برخی گروه‌ها و شرکت‌های بورسی مانند گروه فلزات اساسی و شرکت‌های پتروشیمی، قسمت قابل توجهی از تولیدات خود را به خارج از کشور صادر می‌کنند و بنابراین درآمد خود را به دلار به دست می‌آورند. به همین دلیل به سهام این شرکت‌ها، سهم دلاری گفته می‌شود.

درباره شرکت‌های دارویی درست خلاف این موضوع صدق می‌کند. قسمت نه‌چندان قابل توجهی از تولیدات این شرکت‌ها به خارج صادر می‌شود و بیشتر آن در داخل کشور به مصرف می‌رسد. به همین دلیل به سهام این شرکت‌ها، سهم ریالی گفته می‌شود.

با این که این شرکت‌ها صادرات چندانی ندارند، برای تهیه مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز خود نیاز به واردات از خارج دارند. با افزایش قیمت ارز، هزینه این شرکت‌ها افزایش می‌یابد که در برخی دوره‌ها حتی با افزایش قیمت جبران نمی‌شود؛ یعنی قیمت‌ها ثابت می‌ماند و با افزایش هزینه‌ها، سود شرکت‌هایی دارویی دچار افت می‌شود.

به همین دلیل است که افزایش قیمت ارز چالشی جدی برای این صنعت محسوب می‌شود و معمولا باعث افت قیمت سهام شرکت‌های دارویی می‌شود.

 

عوامل موثر بر قیمت سهام دارویی

در بخش‌های قبلی تقریبا به طور کامل به عوامل اثرگذار بر فعالیت و قیمت سهام شرکت‌های دارویی پرداختیم. به طور خلاصه این عوامل عبارت‌اند از: قیمت ارز، نحوه قیمت‌گذاری دارو، تحریم‌ها، قوانین و مقررات وضع‌شده بر فعالیت شرکت‌های دارویی، وضعیت صادرات این صنعت و برجام.

همچنین از عواملی که در چند سال اخیر تاثیر قابل توجهی بر صنعت دارویی گذاشت، می‌توان به همه‌گیری ویروس کرونا اشاره کرد. در این دوره میزان فروش برخی محصولات تولیدی شرکت‌هایی دارویی افزایش چشمگیری داشت و بنابراین باعث شد که این شرکت‌ها سود قابل توجهی کسب کنند.

با وجود تمام مشکلات و چالش‌هایی که به صورت بلندمدت بر مسیر فعالیت شرکت‌های دارویی قرار دارد، همچنان می‌توان فرصت‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و میان‌مدت مناسبی در میان سهام فعال در این گروه صنعتی یافت که سود و بازدهی جذابی نصیب شما کنند.

بنابراین با نکات گفته‌شده، از سرمایه‌گذاری در این صنعت و خرید سهام دارویی دلسرد نشوید. سهام این شرکت‌ها را هم مانند سایر شرکت‌ها زیر نظر داشته باشید تا در صورت برخورد با موقعیت مناسب معامله، در زمان درست وارد شوید و سودهای جذاب بالقوه را از دست ندهید.

 

سخن آخر

گروه دارویی به تولید محصولاتی می‌پردازد که در زندگی روزمره و حفظ جان انسان‌های بسیاری حائز اهمیت است. درست به دلیل همین اهمیت بالا، دخالت‌های قابل توجهی در فعالیت این شرکت‌ها انجام می‌گیرد که روند سودآوری آن‌‌ها را با چالش‌های زیادی مواجه می‌کند.

با این وجود، فرصت‌های بالقوه کوتاه‌مدت و میان‌مدتی در این صنعت قابل شناسایی است که در صورت استفاده به‌جا و به‌موقع، می‌تواند باعث کسب سود زیادی برای سرمایه‌گذاران شود. همچنین، با توجه به هرم جمعیتی ایران و روند پیری جمعیت، پیش‌بینی می‌شود که تقاضا برای محصولات گروه دارویی افزایش یابد که می‌تواند فرصت رشد بالقوه بلندمدتی برای این صنعت محسوب شود.

امتیاز مطلب:
5/5

اشتراک مطالب :

ارسال مطالب جدید به ایمیل شما

برای مشاهده مطالب جدید سایت ایمیل خود را در کادر زیر وارد و ثبت نمایید

دیدگاهتان را بنویسید

آموزش پیشنهادی دانشکده بورس

مطالب پربازدید

ورود / ثبت نام

لطفا جهت ورود به حساب کاربری یا ثبت نام
شماره تماس خود را وارد نمایید