افزایش سرمایه چیست ؟
افزایش سرمایه یکی از مهمترین ابزارهای تأمین مالی برای شرکتها به شمار میرود. این فرآیند به افزایش پایه سرمایهای شرکت و تقویت بنیه مالی آن منجر میشود. شرکتها میتوانند از طرق مختلفی اقدام به افزایش سرمایه کنند که هر یک مزایا و محدودیتهای خاص خود را دارند.برخی روشها بر حفظ نقدینگی و بهبود ساختار مالی شرکت متمرکز هستند. در مقابل، برخی دیگر به جذب سرمایه جدید و تقویت بنیه مالی شرکت کمک میکنند. در این میان، برخی روشها با محدودیتهایی همچون نیاز به تأیید مراجع ناظر یا محدودیت در منابع مواجه هستند.در انتخاب روش مناسب افزایش سرمایه، شرکتها باید به عوامل متعددی از جمله نیازهای مالی، ویژگیهای صنعت و حتی شرایط بازار توجه داشته باشند.
انواع روش های افزایش سرمایه :
1) افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها یکی از روشهای مرسوم افزایش سرمایه در شرکتها است. در این روش، شرکت ارزش دفتری داراییهای خود را مجدداً ارزیابی کرده و آنها را با ارزش واقعی بازار منطبق میسازد.
دلایل افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها
رشد قیمتها و تورم:
در شرایطی که قیمتها در بازار افزایش یافته، ارزش واقعی داراییها نیز بالاتر رفته است.
- بهبود وضعیت بازار :
در صورت بهبود اوضاع اقتصادی و رونق بازار، ارزش داراییها افزایش مییابد.
سرمایهگذاری و بازسازی :
در صورت سرمایهگذاری در بهبود و تجهیز داراییها، ارزش آنها نیز افزایش خواهد یافت.
مزایا افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی :
تقویت بنیه مالی شرکت و افزایش ارزش دفتری سهام
جذب سرمایهگذاران جدید با ارائه ارزش بیشتر سهام
امکان استفاده از داراییها به عنوان وثیقه برای اخذ تسهیلات بانکی
البته این روش نیازمند ارزیابی دقیق و تأیید مراجع قانونی است که میتواند محدودیتهایی را ایجاد کند.
2) افزایش سرمایه از محل سود انباشته
افزایش سرمایه از محل سود انباشته یک روش دیگر افزایش سرمایه در شرکتها است که دارای مزایا و محدودیتهای خاص خود است:
مزایای افزایش سرمایه از محل سود انباشته :
تقویت بنیه مالی شرکت :
با افزایش سرمایه از محل سود انباشته، شرکت میتواند بدهیهای خود را کاهش داده و نسبتهای مالی را بهبود ببخشد.
عدم نیاز به جذب سرمایه جدید:
این روش امکان افزایش سرمایه را بدون نیاز به جذب سرمایهگذاران جدید فراهم میکند.
عدم هزینههای مرتبط با افزایش سرمایه:
در این روش شرکت نیازی به پرداخت هزینههای ثبت، انتشار اوراق، کارمزد و… ندارد.
محدودیتهای افزایش سرمایه از محل سود انباشته:
محدودیت منابع :
سود انباشته شرکت ممکن است محدود باشد و امکان افزایش سرمایه قابل توجه را فراهم نکند.
تأثیر بر سیاست تقسیم سود :
استفاده از سود انباشته برای افزایش سرمایه، ممکن است بر سیاست تقسیم سود شرکت تأثیر بگذارد.
محدودیت قانونی :
برخی قوانین و مقررات، محدودیتهایی برای افزایش سرمایه از محل سود انباشته وضع کردهاند.
عدم جذب سرمایهگذاران جدید :
این روش امکان جذب سرمایهگذاران جدید را فراهم نمیکند.
در مجموع، افزایش سرمایه از محل سود انباشته میتواند گزینه مناسبی برای شرکتهایی باشد که به دنبال تقویت بنیه مالی خود هستند و محدودیتهای آن را در نظر میگیرند.
3) افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حالشده سهامداران
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حالشده سهامداران شرکت نیز یکی دیگر از روشهای افزایش سرمایه است که دارای مزایا و محدودیتهای خاص خود است:
مزایای افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حالشده :
جذب سرمایه جدید :
این روش امکان جذب سرمایهگذاران جدید را فراهم میکند و میتواند منجر به ورود نقدینگی جدید به شرکت شود.
امکان افزایش سرمایه قابل توجه :
با دریافت آورده نقدی و مطالبات حالشده امکان افزایش سرمایه قابل توجه برای شرکت ایجاد میشود.
ایجاد تغییر در ساختار سهامداری :
این روش امکان تغییر در ساختار سهامداری شرکت را فراهم میکند.
محدودیتهای افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حالشده :
هزینههای مرتبط :
در این روش شرکت با هزینههایی مانند هزینه ثبت، انتشار اوراق، کارمزد و… مواجه میشود.
پیچیدگی فرآیند :
فرآیند افزایش سرمایه از این محل نسبتاً پیچیده و زمانبر است و نیازمند دریافت مجوزهای متعدد است.
نیاز به آمادگی سهامداران :
اجرای این روش مستلزم آمادگی و همکاری سهامداران برای پرداخت آورده نقدی و مطالبات است.
عدم تضمین جذب سرمایهگذاران :
وجود رقبا و عدم اقبال سهامداران جدید میتواند در جذب سرمایهگذاران جدید موثر باشد.
در مجموع، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حالشده میتواند گزینه مناسبی برای شرکتهایی باشد که به دنبال جذب سرمایهگذاران جدید هستند و هزینهها و پیچیدگیهای فرآیند را در نظر میگیرند.
مراحل افزایش سرمایه شرکت ها
زمانی که شرکتها، بخصوص شرکتهای پذیرفتهشده در بورس، برای توسعه فعالیت یا اصلاح ساختار مالی نیاز به منابع مالی جدید دارند، هیاتمدیره شرکت پیشنهاد افزایش سرمایه را اعلام میکند. این پیشنهاد سپس در مجمع عمومی فوقالعاده توسط سهامداران بررسی و به رأی گذاشته میشود.
حداقل سرمایه در شرکتهای سهامی عام 5 میلیون ریال است که از طریق عرضه اولیه تأمین میشود. در شرکتهای سهامی خاص، حداقل سرمایه 1 میلیون ریال است و تنها از طریق آورده موسسین تأمین میشود. شرکتهای سهامی عام قابل عرضه در بورس هستند اما سهام شرکتهای سهامی خاص اجازه انتشار در بورس را ندارند.
مراحل افزایش سرمایه شرکتهای سهامی خاص و عام تقریباً مشابه است. براساس ماده 158 قانون تجارت، تأدیه مبلغ اسمی سهام جدید در شرکتهای سهامی خاص به شکل نقد، تبدیل مطالبات نقدی به سهام، یا انتقال سود تقسیمنشده/اندوخته به سرمایه امکانپذیر است. انتقال اندوخته قانونی به سرمایه ممنوع است.
مراحل افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص و عام :
-
تصمیم گیری در هیئت مدیره :
– هیئت مدیره شرکت ابتدا باید تصمیم به افزایش سرمایه بگیرند و این موضوع را مطرح و تصویب کنند.
-
دریافت تائیدیه حسابرس :
– مدارک و جزئیات طرح افزایش سرمایه باید در اختیار حسابرس شرکت قرار گیرد.
– حسابرس باید طرح را بررسی و در صورت عدم مشاهده مشکل، آن را تأیید کند.
-
دریافت مجوز از سازمان بورس :
– پس از تأیید حسابرس، هیئت مدیره مدارک را به سازمان بورس ارائه می دهد.
– سازمان بورس پس از بررسی، در صورت تأمین شرایط لازم، مجوز افزایش سرمایه را صادر می کند.
-
اطلاع رسانی و دعوت به خرید سهام:
– شرکت پس از دریافت مجوز، اطلاعیه افزایش سرمایه را منتشر می کند.
– در این اطلاعیه، سهامداران و سایر افراد برای خرید سهام جدید دعوت می شوند.
-
تخصیص سهام جدید :
– تمام افرادی که حتی یک روز قبل از تاریخ مجمع، سهام شرکت را خریده باشند، شامل این افزایش سرمایه خواهند شد.
– پس از برگزاری مجمع، میزان دقیق افزایش سرمایه و ارزش هر سهم جدید مشخص می شود.
در مجموع، افزایش سرمایه شرکت ها مراحل قانونی و اداری خاصی را طی می کند که با هماهنگی و تأیید نهادهای ناظر انجام می شود. این فرآیند به شرکت ها کمک می کند تا در صورت نیاز به منابع مالی بیشتر، از طریق افزایش سهام خود این نیاز را برطرف کنند.
میزان سرمایهی افزایش یافته برای هر سهم چگونه محاسبه میشود ؟
فرمول محاسبه میزان افزایش سرمایه هر سهم :
برای محاسبه میزان سرمایهی افزایش یافته برای هر سهم، معمولاً از فرمول زیر استفاده میشود:
`سرمایهی افزایش یافته برای هر سهم = (سرمایه جدید – سرمایه قبلی) / تعداد سهام جدید`
در این فرمول:
– سرمایه جدید :
مقدار سرمایهای است که پس از افزایش سرمایه به شرکت تزریق میشود.
– سرمایه قبلی :
مقدار سرمایهای است که قبل از افزایش سرمایه وجود داشته است.
– تعداد سهام جدید :
تعداد سهام جدیدی که پس از افزایش سرمایه منتشر میشوند.
با استفاده از این فرمول، میتوان میزان سرمایهی افزایش یافته برای هر سهم را محاسبه کرد. این اطلاعات میتواند برای تحلیل وضعیت مالی شرکت و ارزشگذاری سهام آن مفید باشد.
افزایش سرمایه شرکت ها به چه سهامدارانی تعلق می گیرد ؟
افزایش سرمایه شرکتها به سهامداران شرکت تعلق میگیرد. به طور مشخص:
– افزایش سرمایه به آن دسته از سهامدارانی تعلق میگیرد که در زمان تصویب افزایش سرمایه در مجمع عمومی فوقالعاده، سهامدار آن شرکت بودهاند.
– سهامدارانی که در زمان برگزاری مجمع عمومی فوقالعاده سهامدار نبودهاند، حق دریافت سهام جدید ناشی از افزایش سرمایه را ندارند.
بنابراین میتوان گفت افزایش سرمایه به سهامدارانی تعلق میگیرد که در زمان تصویب آن در مجمع عمومی فوقالعاده، سهامدار آن شرکت بودهاند و در آن مجمع به افزایش سرمایه رأی مثبت دادهاند.