دانشکده بورس در این مقاله آموزش رایگان بورس به بررسی کارمزد کارگزاری های بورس و نحوه محاسبه کارمزد کارگزاری میپردازد.
سرمایهگذاری در بازار بورس همواره یکی از روش های سودده و فعال در اقتصاد ایران بوده است. اما یکی از مباحث مورد بحث بین فعالان بازار سرمایه، موضوع کارمزد معاملات است. کمیسیون معاملات بورس به عنوان هزینهای مستقیم برای سرمایهگذاران قابل پرداخت است و تا حدی بر میزان سود و زیان آن ها اثر میگذارد. هزینه معاملات بورس به هزینهای گفته می شود که سهامداران برای انجام معاملات به کارگزار پرداخت میکنند.
کارمزد کارگزاری های بورس
بورس یکی از بازار های سرمایه رسمی در ایران است که وظیفه خرید و فروش سهام، اوراق بهادار و ابزار های مالی دیگر را بر عهده دارد. سرمایهگذاران برای نقل و انتقال سهام خود باید هزینه انجام خدمات را پرداخت کنند. این هزینه شامل کمیسیون معاملات شرکت بورس و فرابورس، حق نظارت سازمان، کارمزد شرکت سپردهگذاری، شرکت فناوری بورس، کمیسیون معاملات کارگزاری های بورس و غیره است که به سازمان های مربوطه تعلق میگیرد.
در بازار سهام ایران، کمیسیون معاملات بر اساس ارزش هر معامله تعیین می شود. این بدان معنی است که حتی اگر سهامدار سود یا زیان کرده باشد، باز هم باید هزینه معامله را پرداخت کند.
کارمزد معامله سهام و حق تقدم سهام
-
کمیسیون معاملات بورس و اوراق بهادار:
0.3712 درصد از مبلغ خرید
کمیسیون معاملات کارگزاری:
0.304 درصد از مبلغ خرید و 0.0304 درصد از مبلغ فروش
در مجموع، برای هر معامله سهام و حق تقدم سهام، حدود 0.7 درصد از ارزش معامله به عنوان هزینه پرداخت می شود.
اگرچه هزینه معاملات برای تمام کارگزاری ها در ایران یکسان است، برخی کارگزاری ها طرح های تخفیفی را برای جذب مشتریان ارائه میدهند. این تخفیف ها میتواند به صورت کاهش کارمزد کارگزاری یا ارائه خدمات جانبی باشد. بنابراین سرمایهگذاران میتوانند با بررسی شرایط و امکانات ارائه شده توسط کارگزاری ها، کمهزینهترین گزینه را برای انجام معاملات خود انتخاب کنند.
نحوه محاسبه کارمزد کارگزاری ها
در بورس تهران، هزینه معاملات سهام و حق تقدم سهام به شرح زیر محاسبه می شود:
کمیسیون معاملات معاملات سهام:
کمیسیون معاملات خرید:
0.3712% از مبلغ خرید
کمیسیون معاملات فروش:
0.88% از مبلغ فروش
– مثال: اگر سرمایهگذاری 100 سهم را با قیمت 10,000 ریال خریداری کند، کمیسیون معاملات خرید برابر است با:
– 0.3712% × (100 × 10,000) = 372 ریال
– اگر این 100 سهم را با قیمت 12,000 ریال بفروشد، کمیسیون معاملات فروش برابر است با:
– 0.88% × (100 × 12,000) = 1,056 ریال
کمیسیون معاملات معاملات حق تقدم سهام:
کارمزد خرید:
0.3712% از مبلغ خرید
کارمزد فروش:
0.88% از مبلغ فروش
– مثال: اگر سرمایهگذاری 50 حق تقدم را با قیمت 2,000 ریال خریداری کند، کارمزد خرید برابر است با:
– 0.3712% × (50 × 2,000) = 37.12 ریال
– اگر این 50 حق تقدم را با قیمت 2,500 ریال بفروشد، کارمزد فروش برابر است با:
– 0.88% × (50 × 2,500) = 110 ریال
در کمیسیون معاملات فروش، مالیات فروشنده نیز محاسبه شده و از ارزش معامله کسر می شود. مالیات فروش سهام در بورس تهران 0.5% است.
انواع کارمزد در کارگزاری ها
کارمزد کارگزاری های بورس از معاملات فرابورس
هزینه معاملات سهام پذیرفته شده در فرابورس ایران به شرح زیر است:
کل کمیسیون معاملات معامله:
– 1.2432% از ارزش کل معامله
کارمزد خرید:
– 0.3632% از ارزش خرید اوراق بهادار
کارمزد فروش:
– 0.88% از ارزش فروش اوراق بهادار
این کارمزدها توسط سازمان بورس اوراق بهادار ایران در نظر گرفته شده است و برای معاملات انجام شده در بازار فرابورس ایران اعمال می شود. میزان این هزینه ها ممکن است در آینده تغییر کند، بنابراین همیشه بهتر است قبل از انجام هر معامله ای، آخرین مصوبات و دستورالعملهای سازمان بورس را بررسی کنید.
کارمزد کارگزاری های بورس از اوراق تسهیلات مسکن
اوراق تسهیلات مسکن، با نماد “تسه”، در بازار فرابورس ایران توسط بانک مسکن به عنوان تسهیلات برای متقاضیان خرید ملک مسکونی ارائه می شود. قیمت این اوراق بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین می شود.
اوراق تسه از معافیت مالیاتی برخوردار هستند و برای معامله آن ها مالیاتی دریافت نمی شود. این امر یکی از مزایای استفاده از این اوراق است.
کمیسیون معاملات اوراق تسه
در خصوص کمیسیون معاملات اوراق تسه، دو نرخ وجود دارد:
هزینه خرید اوراق تسه:
0.049% از ارزش خرید
هزینه فروش اوراق تسه:
0.024% از ارزش فروش
به عنوان مثال، برای هر 100,000 تومان ارزش خرید اوراق تسه، 49 تومان کمیسیون معاملات و برای هر 100,000 تومان ارزش فروش اوراق تسه، 24 تومان کمیسیون معاملات پرداخت می شود.
این هزینه ها توسط سازمان بورس اوراق بهادار ایران تعیین شده و ممکن است در آینده تغییر کنند. بنابراین همواره باید قبل از هرگونه معامله، آخرین مصوبات سازمان بورس را بررسی کرد.
در مجموع، کارمزد کارگزاری های بورس ایران جزئی از هزینه های معاملاتی است که سهامداران باید پرداخت کنند. شناخت دقیق این هزینه ها و مدیریت آن ها میتواند به بهبود بازدهی سرمایهگذاری های بورسی کمک کند.
کارمزد کارگزاری های بورس در معامله و پذیرهنویسی اوراق بدهی و گواهی سپردهگذاری
کارمزد معامله و پذیرهنویسی اوراق بدهی و گواهی سپردهگذاری به شرح زیر است:
کارمزد معامله اوراق بدهی و گواهی سپردهگذاری:
کارمزد معامله این اوراق 0.145 درصد از ارزش معامله است. به این معنی که برای هر صد تومان ارزش معامله، 14.5 تومان باید به عنوان کارمزد پرداخت شود. این کارمزد توسط واسطهگران بازار سرمایه (کارگزاران) دریافت می شود و هزینه انجام معامله توسط سرمایهگذاران است.
کارمزد پذیرهنویسی اوراق بدهی و گواهی سپردهگذاری:
پذیرهنویسی به فرایند فروش اولیه این اوراق در بازار سرمایه اطلاق می شود. کارمزد پذیرهنویسی نیز 0.145 درصد از ارزش پذیرهنویسی است. این کارمزد به نهاد های واسط (مؤسسات مالی و بانک ها) پرداخت می شود که نقش تعهد پذیرهنویسی و فروش این اوراق را بر عهده دارند. سرمایهگذاران هنگام خرید اولیه این اوراق، این کارمزد را پرداخت میکنند.
در مجموع، هر گونه معامله و خرید اولیه اوراق بدهی و گواهی سپردهگذاری در بازار سرمایه، 0.145 درصد از ارزش آن را به عنوان کارمزد باید پرداخت کرد. این کارمزد به واسطهگران بازار (کارگزاران) و نهاد های متولی فروش اولیه (مؤسسات مالی و بانک ها) تعلق میگیرد.
کارمزد کارگزاری های بورس از صندوق درآمد ثابت
صندوق های درآمد ثابت نوعی صندوق سرمایهگذاری هستند که از ترکیبی از اوراق با سود ثابت و س هام کمریسک تشکیل شدهاند. این اوراق با سود ثابت شامل اوراق قرضه و اوراق مشارکت میشوند. به دلیل این ترکیب، سرمایهگذاران در این صندوق ها با ثبات و پایداری نسبی در سود مواجه هستند و نوسانات کمتری را تجربه میکنند.
حال در مورد کارمزد معامله این صندوق ها، باید گفت که این کارمزد 0.126875 درصد از ارزش معامله است. به عبارت دیگر، اگر سرمایهگذاری 100 تومان در این صندوق معامله کند، 12.6875 تومان به عنوان کارمزد پرداخت می شود. این کارمزد توسط واسطهگران بازار سرمایه (کارگزاران) دریافت می شود و هزینه انجام معامله به عهده سرمایهگذاران است.
جالب است بدانید که این کارمزد معامله صندوق های با درآمد ثابت (0.126875%) کمتر از کارمزد معامله اوراق بدهی و گواهی سپرده (0.145%) است. این تفاوت به دلیل ریسک متفاوت این ابزار های مالی است. چون بخشی از صندوق های با درآمد ثابت شامل سهام کمریسک است، کارمزد معامله آن ها کمتر از اوراق بدهی با ریسک بالاتر است.
در مجموع، کارمزد معامله صندوق های با درآمد ثابت 0.126875 درصد از ارزش معامله است که توسط واسطهگران بازار سرمایه دریافت می شود و هزینه آن به عهده سرمایهگذاران است. این کارمزد به دلیل ترکیب این صندوق ها از اوراق با ریسک متفاوت، کمتر از کارمزد معامله اوراق بدهی و گواهی سپرده است.
کارمزد کارگزاری های بورس از سبدگردانی
کارمزد سبدگردانی به صورت دو بخش محاسبه می شود:
بخش ثابت (Management Fee):
– این بخش معمولا 1 تا 2 درصد از ارزش کل سبد سرمایهگذاری را شامل می شود.
– این کارمزد به صورت ثابت و مستقل از عملکرد شرکت سبدگردان دریافت می شود.
– این بخش به عنوان حق الزحمه مدیریت سبد سرمایهگذاری توسط شرکت سبدگردان دریافت می شود.
بخش متغیر (Performance Fee):
– این بخش به توافق سرمایهگذار با شرکت سبدگردان بستگی دارد.
– معمولا این بخش به میزان بازدهی ایجاد شده توسط شرکت سبدگردان محاسبه و دریافت می شود.
– میزان این بخش متغیر است و ممکن است بین 10 تا 20 درصد از سود حاصله باشد.
– این بخش به عنوان پاداش به شرکت سبدگردان برای ایجاد بازدهی بالاتر از بازار پرداخت می شود.
در مجموع، کارمزد سبدگردانی شامل این دو بخش ثابت و متغیر است که در قرارداد سرمایهگذاری با شرکت سبدگردان تعیین می شود. میزان این کارمزد ها میتواند متفاوت باشد و بستگی به توافق طرفین دارد.
سوالات متداول
آیا کارمزد سبدگردانی در همه شرکت ها یکسان است
کارمزد سبدگردانی در همه شرکت ها یکسان نیست و ممکن است در موارد مختلف متفاوت باشد. این کارمزد به عوامل مختلفی بستگی دارد.
نخست، نوع شرکت سبدگردان تأثیر دارد. شرکت های بزرگتر و با تجربه بیشتر معمولاً کارمزد بالاتری دریافت میکنند، در حالی که شرکت های کوچکتر و تازهتأسیس ممکن است کارمزد پایینتری برای جذب سرمایهگذاران داشته باشند. همچنین، نوع دارایی در سبد سرمایهگذاری نیز تأثیرگذار است. سرمایهگذاری در دارایی های پرریسک مانند سهام معمولاً کارمزد بالاتری دارد، اما سرمایهگذاری در دارایی های کمریسک مانند اوراق بهادار دولتی کارمزد کمتری دارد. میزان سرمایه سرمایهگذار نیز در تعیین کارمزد مؤثر است. سرمایهگذاران با سرمایه بالاتر معمولاً کارمزد پایینتری پرداخت میکنند، درحالی که سرمایهگذاران با سرمایه کمتر ممکن است کارمزد بالاتری پرداخت کنند.در نهایت، میزان کارمزد بر اساس توافق نهایی بین سرمایهگذار و شرکت سبدگردان تعیین می شود. بنابراین، کارمزد سبدگردانی در هر شرکت و برای هر سرمایهگذار متفاوت است.
کارمزد معاملات بلوکی چه میزان است
معاملات بلوکی یکی از راهکار های مؤثر برای کاهش کارمزد معاملات در بازار سرمایه هستند.
– معاملات بلوکی به معاملات خرید و فروش حجم بالای سهام اطلاق می شود که معمولاً توسط سرمایهگذاران بزرگ مانند صندوق های سرمایهگذاری نهادی انجام می شود.
– این معاملات معمولاً خارج از بازار عادی و توسط کارگزاران بلوکی انجام می شود.
– حداقل حجم معاملات بلوکی در بورس تهران 10 میلیون ریال است.
– کارمزد معاملات بلوکی معمولاً 0.1% تا 0.2% است که نسبت به کارمزد معاملات عادی که حدود 0.3% تا 0.5% است، پایینتر است.
– معاملات بلوکی منجر به کاهش فشار عرضه و تقاضا در بازار و جلوگیری از نوسانات قیمتی شدید می شود.
– برای انجام معاملات بلوکی، سرمایهگذاران باید با کارگزاران بلوکی و صندوق های سرمایهگذاری نهادی ارتباط داشته باشند.
به طور کلی، معاملات بلوکی به دلیل کارمزد پایینتر، یکی از روشهای مؤثر برای کاهش هزینه های معاملاتی در بازار سرمایه است.
کدام کارگزاری ها طرح تخفیف کارمزد را ارائه میدهند
برخی از کارگزاری های بورس به منظور جذب و حفظ مشتریان، طرح های تخفیف کارمزد را ارائه میدهند. این طرح ها معمولاً به دو صورت اجرا میشوند.
تخفیف در کارمزد کارگزاری:
برخی کارگزاری ها با ارائه تخفیف در بخش کارمزد کارگزاری، سعی در کاهش هزینه های معاملاتی برای مشتریان خود دارند. این تخفیف ها میتواند برای معاملات خرید و فروش سهام و یا حتی سایر ابزار های معاملاتی ارائه شود.
ارائه خدمات جانبی رایگان:
کارگزاری های دیگر، به جای ارائه تخفیف مستقیم در کارمزد، خدمات جانبی را به صورت رایگان یا با قیمت ترجیحی در اختیار مشتریان خود قرار میدهند. این خدمات میتواند شامل گزارش های تحلیلی، آموزش، نرمافزار های معاملاتی و غیره باشد.
در حال حاضر، کارگزاری هایی مانند کارگزاری مفید، کارگزاری آگاه، کارگزاری تأمین سرمایه نوین و کارگزاری بانک سرمایه از جمله شرکت هایی هستند که طرح های تخفیف کارمزد را برای جذب مشتریان ارائه میدهند. سرمایهگذاران میتوانند با بررسی شرایط و امکانات ارائه شده توسط هر کارگزاری، گزینه مناسب را انتخاب کنند.
چه راه هایی برای کاهش کارمزد معاملات وجود دارد
برای کاهش کارمزد معاملات در بازار سرمایه چند راهکار وجود دارد:
افزایش رقابت بین کارگزاران:
با افزایش تعداد کارگزاران فعال در بازار و رقابت بین آن ها، کارگزاران مجبور میشوند تا کارمزد خود را به منظور جذب مشتریان کاهش دهند.
استفاده از ابزار های معاملاتی آنلاین:
معاملات آنلاین معمولاً کارمزد پایینتری نسبت به معاملات حضوری در شعب کارگزاری دارند.
انجام معاملات با حجم بالا:
معاملات با حجم بالا معمولاً از کارمزد پایینتری برخوردار هستند به دلیل اقتصاد های مقیاس در فرایند های معاملاتی.
انجام معاملات بلوکی:
سفارشات خرید و فروش بلوکی معمولاً کارمزد پایینتری نسبت به سفارشات معمولی دارند.
استفاده از برنامه های پاداش کارگزاران:
برخی کارگزاران به مشتریان خود برنامه های پاداش و تخفیف در کارمزد ارائه میدهند که میتواند به کاهش هزینه معاملات کمک کند.
پیگیری تغییرات قوانین و مقررات:
با پیگیری تغییرات قوانین و مقررات بازار سرمایه از سوی نهاد های ناظر، میتوان زمینه کاهش کارمزد معاملات را فراهم آورد.
در مجموع، استفاده از ابزار های معاملاتی آنلاین، انجام معاملات با حجم بالا و بلوکی، و افزایش رقابت بین کارگزاران میتواند به کاهش کارمزد معاملات در بازار سرمایه کمک کند.
آیا معاملات بورس شامل مالیات نیز می شود
پرداخت مالیات در تمامی معاملات بازار سرمایه الزامی نیست. اطلاعات بیشتر در این مورد به شرح زیر است:
– در بازار سرمایه، مالیات فقط از فروشنده اخذ می شود و خریدار معاف از پرداخت مالیات است.
– برخی موارد معاف از مالیات در بازار سرمایه شامل:
– معاملات واحد های صندوق های سرمایهگذاری
– معاملات اوراق اجاره
– معاملات اوراق مشارکت
– نقل و انتقال سهام در قالب ارث، هبه و مانند آن
– در این موارد معاف، نیازی به پرداخت مالیات از سوی خریدار و فروشنده نیست.
– همچنین در برخی موارد دیگر مانند معاملات توسط صندوق های بازنشستگی و موسسات خیریه، مالیات نیز معاف است.
بنابراین، پرداخت مالیات در همه معاملات بازار سرمایه الزامی نیست و موارد استثنایی وجود دارد که از پرداخت مالیات معاف هستند.