حد ضرر چیست؟
در معاملات سرمایه گذاری مفهمومی وجود دارد به نام حد ضرر یا استاپ لاس ( Stop Loss )، اینکه حد ضرر یا استاپ لاس چیست و چه زمانی باید از این مفهموم استفاده کنیم را در ادامه بررسی میکنیم.
در تحلیل تکنیکال زمانی که تحلیل های ما نقض شود و سناریو و دیدگاه های احتمالی ما در معاملات از بین رود و به عبارتی دیگر نگه داشتن دارایی مدنظر در سبد و پورتفو و ادامه دادن با همین دیدگاه در مسیر سرمایه گذاری معقول نباشد و باعث ضرر و زیان رساندن به ارزش دارایی هایمان شود، در این میان مفهوم حدضرر یا استاپ لاس معنا پیدا می کند.
انواع حد ضرر :
1. درصد ثابت:
در این حالت، معاملهگر درصدی را به عنوان حد ضرر تعیین میکند. این درصد معمولاً در بازه 5% تا 20% است. به عنوان مثال، اگر فردی سهمی را به قیمت 100,000 تومان خریده و حد ضرر را 10% تعیین کند، یعنی اگر قیمت سهم به 90,000 تومان (10% کاهش) برسد، او سهم را خواهد فروخت تا از ضرر بیشتر جلوگیری کند. این روش ساده است اما ممکن است فرد سود را از دست بدهد اگر قیمت سهم بعد از رسیدن به حد ضرر، دوباره افزایش یابد.
2. حد ضرر متحرک:
در این روش، حد ضرر متناسب با افزایش قیمت سهم تغییر میکند. به این صورت که هر چقدر قیمت سهم افزایش یابد، حد ضرر نیز بالاتر میرود تا بخش بیشتری از سود در صورت کاهش قیمت، حفظ شود. مثلاً اگر سهمی را 100,000 تومان خریده و حد ضرر را 90,000 تومان تعیین کرده اید، اما قیمت سهم به 120,000 تومان افزایش یافت، میتوان حد ضرر را به 110,000 تومان افزایش داد. این روش مفید است اما نیاز به نظارت و مدیریت بیشتری دارد.
حد سود چیست؟
حد سود در بازار بورس به معنی سقف قیمتی است که معامله گر حاضر است سهام خود را در آن قیمت بفروشد. به عنوان مثال، اگر شما سهام شرکتی را با قیمت 100 تومان خریده باشید و حد سود شما 120 تومان باشد، یعنی به محض اینکه قیمت سهام به 120 تومان برسد، سیستم به طور خودکار سهام شما را میفروشد تا سود خود را محقق کنید.
حد ضرر نیز سقف قیمتی است که معامله گر حاضر است ضرر خود را در آن قیمت متحمل شود. مثلاً اگر شما همان سهام را با قیمت 100 تومان خریده باشید و حد ضرر شما 80 تومان باشد، یعنی به محض اینکه قیمت سهام به 80 تومان برسد، سیستم به طور خودکار سهام شما را میفروشد تا از افت بیشتر قیمت جلوگیری کند.
ارتباط حد سود و حد ضرر
حد سود و حد ضرر در معاملات بازار بورس، دو مفهوم کلیدی و مرتبط با هم هستند. به طور کلی، این دو مورد همزمان مدیریت ریسک معامله را تعیین میکنند.ارتباط حد سود و حد ضرر در این است که هر دو اهداف مشخص و از قبل تعیین شده ای هستند که معامله گر قبل از انجام معامله تعیین میکند. حد سود، سقف سود مورد انتظار و حد ضرر، کف زیان قابل تحمل معامله گر را مشخص میکند. این اهداف به معامله گر کمک میکنند تا از احساسات خود در زمان معامله جدا شده و تصمیمات منطقی بگیرند و ریسک معامله را کنترل کنند.
مثال ارتباط حد سود و حد ضرر :
فرض کنید شما سهام شرکتی را با قیمت 100 تومان خریداری کرده اید و قصد دارید آن را بفروشید. در این موقعیت، شما باید برای خود دو هدف مشخص تعیین کنید:
1. حد سود: مثلا 120 تومان
2. حد ضرر: مثلا 80 تومان
این بدان معناست که:
– اگر قیمت سهام به 120 تومان برسد، شما آن را میفروشید و 20 تومان سود کرده اید (100 تا 120)
– اما اگر قیمت سهام به 80 تومان برسد، شما آن را میفروشید و 20 تومان ضرر کرده اید (100 تا 80)
در واقع حد سود و حد ضرر شما مرز بالا و پایین قیمت هدف شما را مشخص میکنند. این بدان معنا است که اگر قیمت فراتر از محدوده تعیین شده شما برود، معامله به طور خودکار بسته خواهد شد.
این دو محدوده به شما کمک میکنند تا از احساسات خود جدا شده و فقط بر اساس عقل و منطق تصمیم بگیرید. حد ضرر مانع از آن میشود که ضرر بیش از اندازه ای متحمل شوید و حد سود نیز به شما کمک میکند تا به اهداف سودآوری خود برسید.
در دنیای معاملات حد ضرر یا استاپ لاس(Stop Loss) به 2 روش انجام می شود.
روش اول استاپ لاس به روش درصدی هست که قبل ها بیشتر استفاده می شده و در حال حاضر چندان کاربردی نیست. برای مثال اگر قیمت دارایی کم شود به علاوه میزان کارمزدی که در معاملات استفاده می شود ، جمع این دو به عدد مشخصی برسد در این زمان باید اقدام به فروش دارایی کرد و حد ضرر فعال شده است. مثلا نماد یک سهم 6.5 درصد کاهش پیدا کرده است و کارمزد سهام 1 درصد است که جمع این دو به 8 درصد رسیده است در نتیجه حد ضرر فعال شده است.
اما در حال حاضر با توجه به متد و روش های جدیدی و اتفاقاتی که در بازار افتاده است روش درصدی انتخاب نادرستی است. روش دوم استفاده از حد ضرر یا استاپ لاس بر اساس استراتژی معاملات منحصر به فرد خود شما است. در این روش شما حد ضرر را با توجه به سناریو و تحلیل خودتان بسنجید. اینکه نقض سناریو در تحلیل های شما چه زمانی رخ می دهد را در مثال زیر بررسی می کنیم.
برای مثال تحلیل های فرضی ما برای سهم شپدیس این گونه است که بعد از طی مسیر صعودی، حد ضرر به مقاومت مد نظر و پیش بینی شده برسد و اگر بعد از شکست مقاومت مد نظر به سمت پایین حرکت کند و کندل های کاهشی ایجاد کند در این زمان حد ضرر یا استاپ لاس فعال شده و ما اجازه فروش دارایی مدنظر را خواهیم داشت و با این روش جلوی ضرر را می گیریم.
در نتیجه روش درست انتخاب حد ضرر یا استاپ لاس این هست که شما بر اساس استراتژی معاملات خود انجام بدید نه درصدی.
تشخیص روش انتخاب حد ضرر نیازمند این هست شما با تجربه ای که در مسیر سرمایه گذاری خود به دست آورده اید استراتژی معاملاتی منحصر به فرد خودتون رو پیدا کرده اید و پر قدرت به این مسیر ادامه می دهید.
چگونه حد ضرر را فعال کنیم
در بازار سرمایه، سرمایهگذاران معمولاً با ریسکهایی مانند افزایش نوسانات قیمت، افزایش حجم معاملات و تغییرات سریع در شرایط بازار مواجه هستند. به منظور کاهش این ریسکها، سرمایهگذاران برخی استراتژیهای مدیریت ریسک را اعمال میکنند. یکی از این استراتژیها، فعال کردن حد ضرر است.
حد ضرر یا Stop Loss، یک سفارش خرید یا فروش است که توسط سرمایهگذار به منظور کاهش ریسک در معاملات اجرا میشود. با استفاده از حد ضرر، سرمایهگذار میتواند مقداری از ضرر خود را در صورتی که بازار به سمت خلاف تصور حرکت کند، کاهش دهد. به طور خلاصه، حد ضرر یک استراتژی مدیریت ریسک است که به سرمایهگذار کمک میکند در صورت افت قیمت، به طور خودکار از جایگاه خود خارج شود.
حد ضرر چگونه کار میکند؟
برای فعال کردن حد ضرر، سرمایهگذار میتواند یک سفارش Stop Loss برای سهم در روز معاملاتی را وارد کند. این سفارش به طور خودکار اجرا میشود و در صورتی که قیمت سهم به مقداری که توسط سرمایهگذار تعیین شده برسد، سفارش خرید یا فروش به طور خودکار اجرا میشود. به عبارت دیگر، سرمایهگذار میتواند قیمتی را برای حد ضرر خود مشخص کند و در صورت رسیدن قیمت به این مقدار، به طور خودکار از معامله خود خارج شود.
چه زمانی باید از حد ضرر استفاده کرد؟
استفاده از حد ضرر به شرایط بازار و ریسکهای موجود بستگی دارد. در صورتی که بازار با نوسانات زیادی مواجه است و احتمال افزایش ریسک وجود دارد، استفاده از حد ضرر میتواند به سرمایهگذار کمک کند تا ریسک خود را کاهش دهد. همچنین، در صورتی که سرمایهگذار به دنبال سرمایهگذاری در بازار سرمایه با ریسک کمتر است، استفاده از حدضرر میتواند انتخاب مناسبی باشد.
استفاده از حد ضرر یکی از راههای مدیریت ریسک در سرمایهگذاری است و به عنوان یک استراتژی مهم برای کاهش خطرات سرمایهگذاری محسوب میشود. برای استفاده از حد ضرر در سرمایهگذاری، باید در صورت رخ دادن شرایطی که موجب افت قیمت داراییهای سرمایهگذاری میشود، از حد ضرر استفاده کنید.
بنابراین، زمان مناسب برای استفاده از حد ضرر، زمانی است که قیمت داراییهای سرمایهگذاری شما به میزانی کاهش یافت که از نظر شما وضعیت قابل قبولی ندارد و باعث افت سرمایه شما میشود. این حد ضرر میتواند به صورت درصدی از قیمت خرید دارایی یا مبلغ خاصی که تعیین میکنید، تعیین شود.
به طور کلی، استفاده از حد ضرر پیشنهاد میشود تا در شرایطی که نوسانات بازار بالاست و خطرات سرمایهگذاری بیشتر هستند، سرمایهگذاران خود را در برابر خسارتهای بیشتر محافظت کنند. همچنین، باید به طور دورهای حد ضرر خود را بررسی کنید و آن را با توجه به شرایط بازار تنظیم کنید.
نکات مهم در استفاده از حد ضرر
- قیمت Stop Loss باید به گونهای تعیین شود که در صورت رخ دادن نوسانات بازار، معامله شما به طور خودکار خاتمه یابد.
- حد ضرر باید به گونهای تنظیم شود که از مبلغ سرمایهگذاری به طور قابل توجهی کمتر باشد.
- برای تعیین حد ضرر، باید به شرایط بازار و ریسکهای موجود توجه کنید.
- باید به طور دورهای قیمت Stop Loss خود را بررسی کرده و آن را با توجه به شرایط بازار تنظیم کنید.
- استفاده از حد ضرر تنها یکی از استراتژیهای مدیریت ریسک است و باید با سایر استراتژیهای مدیریت ریسک مانند تعیین سطح سود، تنظیم سایز پوزیشن و … همراه باشد.
با استفاده از حد ضرر، سرمایهگذار میتواند ریسک خود را کاهش دهد و به شکلی امنتر در بازار سرمایه فعالیت کند. اما باید به یاد داشته باشید که حد ضرر تنها یکی از استراتژیهای مدیریت ریسک است و باید با سایر استراتژیهای مدیریت ریسک همراه باشد. به همین دلیل، باید قبل از استفاده از حد ضرر، به دقت شرایط بازار و ریسکهای موجود را بررسی کنید.
چگونه حد ضرر را در بورس فعال کنیم؟
حد ضرر یا Stop Loss، یک استراتژی مدیریت ریسک است که به شما کمک میکند در صورتی که بازار به سمت شما حرکت نکند و به جایگاه خود ضرر ببینید، به طور خودکار از جایگاه خود خارج شوید. برای فعال کردن حد ضرر، میتوانید از یکی از روشهای زیر استفاده کنید:
- استفاده از سفارش حد ضرر در بورس
بیشتر بورسها، از جمله بورس اوراق بهادار تهران، اجازه استفاده از سفارش حد ضرر را به سرمایهگذاران میدهند. برای استفاده از این سفارش، شما باید به بخش سفارشهای بورسی بروید و سفارش Stop Loss را برای سهم یا اوراق بهادار خود وارد کنید. شما میتوانید قیمت حد ضرر خود را در هنگام ورود سفارش مشخص کنید و در صورتی که قیمت سهم به این مقدار برسد، سفارش شما به طور خودکار اجرا میشود.
- استفاده از نرمافزارهای مدیریت ریسک
بسیاری از نرمافزارهای معاملاتی، ابزارهای مدیریت ریسکی مانند حد ضرر را در اختیار سرمایهگذاران قرار میدهند. شما میتوانید با استفاده از این نرمافزارها، قیمت حد ضرر خود را مشخص کنید و سفارش خود را در بورس اجرا کنید.
برای بررسی حد ضرر خود، میتوانید از روشهای مختلفی استفاده کنید. در ادامه، چند مورد از این روشها را برای شما شرح میدهیم:
- بررسی مجدد رویه سرمایهگذاری خود: بررسی مجدد رویه سرمایهگذاری خود شامل بررسی هدف سرمایهگذاری، ریسکهای قابل پذیرش، نوع داراییهای سرمایهگذاری و زمان موردنیاز برای دستیابی به هدف است. با بررسی مجدد این عوامل، میتوانید بهترین حد ضرر را برای سرمایهگذاری خود تعیین کنید.
- بررسی شرایط بازار: بررسی شرایط بازار میتواند در تعیین حد ضرر موثر باشد. در بازارهای با نوسانات بالا و تغییرات سریع، بهتر است حد ضرر را در بازه کوتاهتری فعال کنید تا در صورت رخ دادن تغییرات ناگهانی، به طور سریع از معامله خارج شوید.
- محاسبه ریسک سرمایهگذاری: محاسبه ریسک سرمایهگذاری شامل ارزیابی ریسک شاخصهای مالی، نوسانات درآمد، نوسانات قیمت و سایر عوامل مرتبط با سرمایهگذاری است. با محاسبه ریسک سرمایهگذاری، میتوانید بهترین حد ضرر را برای خود تعیین کنید.
- بررسی دورههای قبلی: بررسی دورههای قبلی سرمایهگذاری شامل بررسی عملکرد سرمایهگذاری در دورههای قبلی و تغییرات قیمت داراییهاست. با بررسی دورههای قبلی، میتوانید حد ضرر خود را با توجه به عملکرد گذشته سرمایهگذاری تنظیم کنید.