هنوز هیچ دوره ای اضافه نکرده اید.
p/e چیست؟ معرفی بهترین نسبت P/E در بورس
- 263 بازدید
نسبت P/E از مهم‌ترین نسبت‌های مالی در تجزیه و تحلیل سهام است. البته این نسبت درباره سایر دارایی‌ها هم می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد اما بیشتر کاربرد آن در حوزه تحلیل وضعیت سهام شرکت‌های مختلف است.
اگر مدتی از فعالیت شما در بازار سهام گذشته باشد یا حتی اگر مدت اندکی را به یادگیری مفاهیم ابتدایی سهام اختصاص داده باشید، احتمالا دست‌کم یک بار درباره مفهوم P/E شنیده باشید. در این صورت ممکن است برای شما سوال شده باشد که P/E چیست و چه کاربردی در بازار بورس دارد.
در این مطلب توضیح خواهیم داد که نسبت P/E چیست، چطور می‌توان آن را برای هر سهم مورد نظر مشاهده کرد و چگونه می‌توان این نسبت را برای تحلیل و بررسی وضعیت سهام مختلف به کار برد.
P/E چیست
نسبت P/E کسری است که در صورت آن قیمت و در مخرج آن سود هر سهم قرار داده می‌شود. نسبت قیمت به سود (price to earnings ratio) یا P/E از پرکاربردترین معیارهایی است که سرمایه‌گذاران و تحلیلگران از آن برای ارزش‌گذاری و تحلیل وضعیت سهام استفاده می‌کنند.
با استفاده از این نسبت می‌توان تشخیص داد که سهام شرکت مورد نظر بالای قیمت خرید و فروش می‌شود یا زیر قیمت. همچنین با استفاده از آن می‌توان وضعیت ارزش یک سهم را با بقیه شرکت‌های فعال در آن صنعت یا شاخص خاصی مانند شاخص 30 شرکت بزرگ بورس مقایسه کرد.
سرمایه‌گذاران با استفاده از نسبت P/E می‌توانند ارزش بازاری یک سهم را با سودآوری آن سهم مقایسه کنند. با این کار می‌توان تشخیص داد که بازار، بر اساس سودآوری گذشته یا آینده سهم چقدر حاضر است برای آن سهم پول پرداخت کند.
با تقسیم قیمت بر سود به ازای هر سهم در نسبت P/E، می‌توان تشخیص داد که افراد حاضرند به ازای هر واحد سود آن سهم، چند واحد پول بپردازند. برای مثال اگر این نسبت برابر با 10 باشد، سرمایه‌گذاران حاضرند به ازای هر یک تومان سود پرداختی آن سهم، 10 تومان بپردازند.
نسبت P/E می‌تواند مدت یا نرخ بازگشت سرمایه را هم نشان دهد. برای مثال در همان حالت قبل که توضیح داده شد، 10 سال طول می‌کشد تا پولی که صرف خرید سهام شده است، از طریق دریافت سود آن سهم برگردد و جبران شود.
به نسبت P/E، نسبت قیمت به درآمد هم گفته می‌شود.
فرمول محاسبه P/E چیست
همانطور که گفته شد، نسبت P/E از یک تقسیم ساده قیمت سهم مورد نظر در بازار و سود تقسیمی آن شرکت به ازای هر سهم به دست می‌آید. برای دانستن نسبت P/E برای یک سهم خاص، به‌راحتی میتوانید با مراجعه به وب‌سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، P/E سهام مورد نظر را مشاهده کنید.
بنابراین برای دانستن P/E سهام شرکت‌های بورسی، نیازی نیست که از فرمول محاسبه P/E استفاده کنید. با این وجود باید توجه کرد که P/E شرکتها در سایت tsetmc به صورت TTM محاسبه می‌شود و برای محاسبه نسبت P/E به سایر روش‌ها، باید خودتان دست به کار شوید و با گردآوری اطلاعات مورد نیاز، P/E سهام مورد نظرتان را به دست آورید.
در ادامه مطلب درباره روش‌های مختلف محاسبه نسبت P/E و تفاوت آن‌ها با یکدیگر توضیح خواهیم داد.
انواع نسبت P/E چیست
نسبت P/E به روش‌های مختلفی محاسبه می‌شود که کاربرد هر یک از آن‌ها متفاوت است. به طور کلی محاسبه نسبت قیمت به درآمد از سه روش گذشته‌نگر، تحلیلی یا آینده‌نگر و روش میانگین‌گیری انجام می‌گیرد. در ادامه هر یک از این روش‌ها را توضیح می‌دهیم.
نسبت P/E از روش‌های گذشته‌نگر، آینده‌نگر و روش ترکیبی میانگین قابل محاسبه است.
روش گذشته‌نگر یا TTM
همانطور که گفته شد، نسبت P/E از دو جزء قیمت و سود به ازای هر سهم تشکیل و محاسبه می‌شود. قیمت بازاری هر سهم به‌راحتی با مشاهده قیمت فعلی سهم در بازار به دست می‌آید. بنابراین تفاوت این روش‌های محاسبه P/E، در نحوه محاسبه سود به ازای هر سهم است.
حال ببینیم که اولین روش محاسبه P/E چیست. در روش گذشته‌نگر یا TTM که مخفف عبارت «trailing twelve months» و به معنای دوازده ماه گذشته است، از صورت‌های مالی و داده‌های 12 ماه اخیر شرکت استفاده می‌شود. یعنی برای مثال اگر بخواهیم P/E یک سهم را در دی ماه به دست آوریم، باید از داده‌های مربوط به گزارش صورت سود و زیان شرکت برای 4 دوره سه ماهه استفاده کنیم.
در دی ماه، گزارش‌های مربوط به سه ماهه پاییز، تابستان، بهار و زمستان سال گذشته، به ترتیب موجود و قابل استفاده است. با به دست آوردن میزان سود شرکت به ازای هر سهم از طریق هر یک از این گزارش‌های سه ماهه، می‌توانیم سود یک سال اخیر شرکت به ازای هر سهم را به دست آوریم.
وقتی EPS به دست آورده شود، دیگر محاسبه نسبت P/E دشواری خاصی نخواهد داشت. با تقسیم قیمت روز سهم بر EPS محاسبه‌شده، می‌توان نسبت P/E را بر اساس روش TTM به دست آورد.
نکته محاسبه P/E بر اساس داده‌های گذشته و به روش گذشته‌نگر این است که هیچ تضمینی وجود ندارد که شرکت وضعیت گذشته خود را تکرار کند و در آینده هم همان عملکرد سابق را داشته باشد.
در عین حال درباره هرگونه پیش‌بینی آینده نااطمینانی وجود دارد و ممکن است واقعیت با محاسبات و پیش‌بینی‌های ما تفاوت‌های زیادی داشته باشد. همچنین وقتی نیاز بحث تحلیل و پیش‌بینی به میان می‌آید، نتیجه تحلیل افراد مختلف می‌تواند تفاوت‌های بسیار زیادی با هم داشته باشد و به‌راحتی نمی‌توان تعیین کرد که یکی درست و دیگری اشتباه است.
همه این مسائل باعث می‌شود که با وجود نقص و محدودیت‌هایی که روش گذشته‌نگر دارد، همچنان به عنوان روشی محبوب و رایج برای محاسبه نسبت قیمت به درآمد مورد استفاده قرار گیرد.
روش تحلیلی یا آینده‌نگر
در روش تحلیلی، آینده‌نگر یا فوروارد (forward P/E)، تحلیلگران بر اساس وضعیت شرکت، صنعت، اقتصاد کلان و سایر متغیرهایی که سودآوری یک شرکت را تحت تاثیر قرار می‌دهند، میزان سود شرکت در آینده را پیش‌بینی می‌کنند. با تقسیم قیمت بازاری سهم بر سود شرکت به ازای هر سهم که بر اساس تحلیل و پیش‌بینی به دست آمده است، می‌توان نسبت P/E را به روش آینده‌نگر محاسبه کرد.
همانطور که در بخش پیشین توضیح داده شد، ایراد این روش این است که قطعیتی در به وقوع پیوستن میزان سود پیش‌بینی‌شده وجود ندارد (همانطور که قطعیتی در تکرار میزان سودآوری دوره گذشته در روش گذشته‌نگر وجود ندارد) و تحلیل افراد مختلف هم می‌تواند تفاوت چشمگیری با یکدیگر داشته باشد.
روش میانگین
روش سومی هم برای محاسبه نسبت P/E وجود دارد که در واقع ترکیبی از دو روش قبلی محسوب می‌شود. در این روش، EPS شرکت از ترکیبی از داده‌های گذشته و پیش‌بینی درباره آینده به دست می‌آید. برای محاسبه EPS به این روش، می‌توان میزان سود شرکت در 6 ماه گذشته را با سود پیش‌بینی‌شده شرکت برای 6 ماه آینده جمع زد.
در این صورت هم از اطلاعات مطمئن سابق استفاده شده و هم با توجه به شرایط موجود، درباره وضعیت آینده شرکت پیش‌بینی شده است.
نحوه مشاهده P/E در بورس
همانطور که گفته شد، نسبت P/E اعلام‌شده در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، به روش TTM یا گذشته‌نگر محاسبه می‌شود. برای مشاهده این اطلاعات درباره هر سهم مورد نظر، به‌راحتی میتوانید وارد صفحه نماد مورد نظر در این سایت شوید.
در تصویر زیر، برای مثال صفحه نماد «فولاد» را مشاهده می‌کنید که در این سایت نمایش داده شده است:
همانطور که در کادر سبز درون تصویر مشخص است، در صفحه مربوط به هر نماد در سایت tsetmc میتوانید به EPS، نسبت P/E مربوط به سهم مورد نظر و همچنین P/E صنعتی که آن شرکت در آن فعالیت می‌کند دسترسی داشته باشید.
بهترین نسبت P/E در بورس
حال پس از این توضیحات، ممکن است بعضی سوالات برای شما حل‌نشده باقی مانده باشد. بسیاری از سرمایه‌گذاران نمی‌دانند که اگر نسبت P/E کمتر باشد بهتر است یا بیشتر. اگر کمتر بودن آن بهتر است، آیا به این معنی است که سهام با P/E بالا را نباید خریداری کرد؟ آیا بررسی P/E به‌تنهایی برای تصمیم‌گیری برای خرید و فروش سهام کافی است؟ روند P/E بالا باشد بهتر است یا پایین؟ در ادامه به این سوالات پاسخ می‌دهیم.
با توجه به تفسیر نرخ بازگشت سرمایه از نسبت P/E، می‌توان این طور در نظر گرفت که هر چه نسبت P/E عدد کمتری باشد، در مدت زمان کمتری می‌توان اصل سرمایه را به دست آورد. بنابراین P/E کمتر بهتر است.
با این حال، باید در چنین ادعایی تردید کرد. با این که P/E کوچک‌تر را می‌توان مزیتی برای یک سهم در نظر گرفت، عوامل و نکات مختلف دیگری را هم باید در این مسئله بررسی کرد.
باور بسیاری از افراد این است که نسبت P/E کمتر از 10 می‌تواند به عنوان گزینه‌ای مناسب در نظر گرفته شود و نسبت زیر 5 را می‌توان انتخاب بسیار خوبی دانست. با این حال، به همین راحتی نمی‌توان به معرفی بهترین نسبت P/E در بورس پرداخت.
به طور کلی گفته می‌شود که P/E یک شرکت باید با P/E گروه و صنعتی که شرکت در آن فعالیت می‌کند مقایسه شود. بعضی صنایع ماهیتا نسبت P/E بالاتری دارند و بعضی از P/E کوچکتری برخوردارند. با مقایسه P/E شرکت با سایر شرکت‌های فعال در همان صنعت مقایسه شود.
عقیده بر این است که P/E شرکت به سمت P/E صنعت حرکت می‌کند. در این صورت، اگر P/E شرکتی کمتر از P/E صنعت و گروه خود باشد، ممکن است قیمت سهم افزایش یابد تا نسبت قیمت به درآمد آن به صنعت نزدیک‌تر شود.
همچنین درباره نسبت‌های P/E بالاتر می‌توان این‌گونه برداشت کرد که افراد حاضرند برای خرید آن سهم قیمت بالاتری بپردازند؛ زیرا پیش‌بینی می‌کنند که در آینده سود شرکت افزایش پیدا خواهد کرد. چنین اتفاقی درباره شرکت‌های حوزه فناوری که رشد سریعی را تجربه می‌کنند، رایج و معمول است.
نکته مهم دیگر این است که نسبت P/E را نباید به صورت تنها و به عنوان تنها عامل تصمیم‌گیری مورد استفاده قرار داد. این نسبت، تنها یکی از نسبت‌های مالی و ابزارهای تحلیل بنیادی است و توجه صِرف به آن، می‌تواند باعث اشتباه و گمراهی معامله‌گران بازار بورس شود.
کاربرد P/E در ارزش‌گذاری
نسبت P/E فعلی شرکتی را در نظر بگیرید که به شیوه گذشته‌نگر محاسبه شده است. فرض کنید که پیش‌بینی تغییر سودآوری شرکت در آینده را دارید. در این صورت میتوانید سود برآوردی خود را در نسبت P/E فعلی ضرب کنید تا به قیمت جدیدی برسید. با مقایسه قیمت فعلی و قیمتی که با محاسبه P/E انتظاری خود به دست آورده‌اید، میتوانید درباره خرید سهم مورد نظر در قیمت فعلی تصمیم‌گیری کنید.
البته باز هم در نظر داشته باشید که این روش به‌تنهایی نباید مورد استفاده قرار گیرد و بهتر است که با استفاده از سایر ابزارهای تحلیلی بنیادی یا تکنیکال، بررسی خود را کامل‌تر کنیم و سپس اقدام مورد نظر خود را انجام دهیم.
نسبت P/E می‌تواند به عنوان ابزار ارزشمندی برای ارزش‌گذاری سهام شرکت‌های مختلف مورد استفاده قرار گیرد و به ما نشان دهد که آیا سهم مورد نظر زیر قیمت معامله می‌شود یا بالای قیمت.
آیا P/E می‌تواند منفی شود
برای افراد بسیاری این سوال پیش می‌آید که آیا نسبت قیمت به درآمد می‌تواند منفی شود و اگر بله، معنی منفی شدن P/E چیست.
همانطور که گفته شد، نسبت P/E از تقسیم قیمت بر سود به ازای هر سهم به دست می‌آید. بدیهی است که قیمت یک سهم نمی‌تواند منفی شود. با این حال سودآوری شرکتها همیشه قابل تضمین نیست.
بعضی شرکتها در یک دوره مالی زیان‌ده هستند و بنابراین سود آن‌ها به ازای هر سهم منفی در نظر گرفته می‌شود. در این صورت، نسبت P/E هم منفی خواهد شد. منفی شدن P/E لزوما به این معنا نیست که به هیچ عنوان نباید به سمت آن سهم رفت. بعضی شرکتها ممکن است در شرایط خاص و به دلایل گوناگونی دچار زیان‌دهی موقت شوند.
با این حال اگر زیان‌آوری شرکت ادامه یابد، در نهایت امکان ادامه فعالیت را نخواهد داشت و از گردونه رقابت شرکتها حذف می‌شود.
در نهایت می‌توان اینطور گفت که P/E یک سهم می‌تواند منفی شود اما از P/E منفی نمی‌توان استفاده چندانی در تحلیل و ارزش‌گذاری کرد. بنابراین بهتر است از سایر ابزار و نسبت‌های مالی استفاده شود.
سخن آخر
نسبت P/E از اصلی‌ترین نسبت‌های مالی و از مهم‌ترین مفاهیم بازار بورس است. بنابراین معامله‌گران و فعالان بازار بورس باید بدانند که P/E چیست، چگونه محاسبه می‌شود و چه کاربردی در تحلیل و ارزش‌گذاری سهام مختلف دارد. شما با آموزش بورس به صورت حرفه ای میتوانید به درستی با استفاده از روند p/e ارزنده بودن سهام مدنظر را بدست بیاورید و با درک درستی سهام مدنظر را خریداری کنید
این نسبت اگر درست به کار گرفته شود می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در اختیار ما قرار دهد اما با این حال محدودیت‌های بسیاری هم دارد که اگر در نظر گرفته نشود، می‌تواند تحلیل و بررسی ما را دچار اشتباه کند. بنابراین نسبت P/E را همراه با سایر ابزارهای تحلیل و بررسی بازار استفاده کنید تا بتوانید به نتایج درست‌تری برسید و موفقیت بیشتری را در بازار بورس تجربه نمایید.
امتیاز مطلب:
5/5
اشتراک مطالب :
ارسال مطالب جدید به ایمیل شما
برای مشاهده مطالب جدید سایت ایمیل خود را در کادر زیر وارد و ثبت نمایید
آموزش پیشنهادی دانشکده بورس
