عرضه اولیه چیست؟ آموزش خرید و ثبت سفارش عرضه اولیه سهام بورس

نحوه خرید عرضه اولیه در کارگزاری آگاه

در روز برگزاری عرضه اولیه وارد حساب معاملاتی خود در کارگزاری آگاه شوید. در قسمت پیام‌های ناظر که در قسمت سمت چپ صفحه نمایش داده می‌شود، زمان دقیق ثبت سفارش عرضه اولیه را مشاهده کنید.

در بازه ثبت سفارش، نماد مورد نظر را جستجو کنید و با ورود به صفحه نماد، روی گزینه خرید کلیک نمایید. در این قسمت، سقف بازه قیمتی مشخص‌شده و تعداد سهم مورد نظر را وارد کنید. با ثبت این سفارش، در زمان عرضه سهم، خرید سهام توسط کارگزار برای شما انجام می‌گیرد.

در کارگزاری آگاه می‌توانید سفارش خرید خود را تا دو روز کاری پیش از زمان مشخص‌شده ثبت کنید تا درگیر شلوغی و کندی سیستم نشوید و راحت‌تر بتوانید خرید خود را انجام دهید.

تا مدتی قبل، امکان خرید خودکار عرضه اولیه توسط کارگزار وجود داشت. معامله‌گران می‌توانستند با امضای قراردادی از کارگزار خود بخواهند که در زمان برگزاری هر عرضه اولیه، به میزان قدرت خرید آن‌ها، از سهام مورد نظر برایشان خریداری نماید. در حال حاضر چنین امکانی وجود ندارد و هر یک از سهامداران باید برای خرید عرضه اولیه، سفارش آن را شخصا ثبت نماید.

روش‌های خرید عرضه اولیه

روش‌های مختلف و متنوعی برای خرید سهام در عرضه اولیه وجود دارد. در هر عرضه اولیه از یکی از این روش‌ها یا از ترکیبی از آن‌ها استفاده می‌شود و خریداران می‌توانند طبق روش مشخص‌شده سهام مورد نظر را خریداری کنند.

در ادامه سه روش مهم و پرکاربرد خرید عرضه اولیه را معرفی می‌کنیم و درباره هر یک به طور خلاصه توضیح می‌دهیم.

• حراج

روش اول خرید عرضه اولیه، حراج (auction) است. در این روش بر اساس ارزش‌گذاری انجام‌شده، قیمت مبنا و تعداد سهام مجاز برای خرید اعلام می‌شود. سپس افراد اقدام به ثبت سفارش‌های خود می‌نمایند. در این روش، کسی که قیمت بالاتری را پیشنهاد داده باشد، اولویت بالاتری در خرید سهم دارد.

• قیمت ثابت

روش پرکاربرد دوم در برگزاری عرضه اولیه سهام شرکت‌ها، روش قیمت ثابت (fixed price offering) است. در این روش، همانطور که از عنوان آن مشخص است، از پیش قیمت ثابت و مشخصی تعیین می‌شود و عرضه اولیه به آن قیمت صورت می‌گیرد.

در این صورت اگر میزان تقاضا برای خرید سهم بیشتر از تعداد سهام عرضه‌شده باشد، سهام موجود بین متقاضیان خرید آن تقسیم خواهد شد. اما اگر میزان تقاضا از عرضه سهم کمتر باشد، هر فرد به میزان سفارش خود صاحب سهم می‌شود و میزان باقی‌مانده هم توسط متعهد خرید، به قیمت مبنا خریداری می‌شود.

• بوک بیلدینگ یا ثبت دفتری

روش سوم، روش ثبت سفارش (book building) است. این روش به دلیل برخورداری از مزایای مختلف، در مقایسه با سایر روش‌ها محبوبیت و کاربرد بیشتری دارد.

در روش ثبت سفارش، به جای یک قیمت مشخص، بازه قیمتی خاصی برای خرید سهم تعیین می‌شود. در واقع تعداد مشخصی سهم در بازه قیمتی معینی عرضه می‌شود و افرادی که قیمت بالاتری درون بازه پیشنهاد داده باشند، در خرید سهم اولویت دارند.

در چنین شرایطی، معمولا افراد سقف بازه قیمتی را برای خرید سهم انتخاب می‌کنند. در این صورت، سهام عرضه‌شده به طور مساوی بین متقاضیان تقسیم خواهد شد.

روش‌های عرضه اولیه سهام در بورس، محدود به موارد گفته‌شده نیست و حالت‌های مختلف دیگری هم برای آن وجود دارد. همچنین می‌توان از روش‌های ترکیبی مانند حراج و ثبت دفتری برای عرضه اولیه سهم استفاده کرد.

زمان فروش عرضه اولیه

بسیاری از معامله‌گران پس از خرید عرضه اولیه و رشد قیمت، دچار تردید می‌شوند که چه زمانی موقع مناسب فروش سهم خریداری‌شده است. واقعیت این است که پاسخ به این سوال تا حد بسیار زیادی مشابه این است که به طور کلی زمان فروش سهام خریداری‌شده در بورس چه وقت است.

معمولا پس از عرضه اولیه یک سهم، آن نماد برای چند روز متوالی در وضعیت صف خرید است. سهامداران مختلف در زمان‌های متفاوتی از یک نماد خارج می‌شوند. شما می‌توانید به محض باز شدن نماد مورد نظر برای معامله، آن را بفروشید.

با این حال، بیشتر معامله‌گران دست‌کم چند روز صبر می‌کنند تا بازدهی اولیه از خرید سهم حاصل شود. می‌توانید به محض خارج شدن سهم از صف خرید آن را بفروشید یا بیشتر صبر کنید. به طور کلی می‌توانید بر اساس ارزش ذاتی سهم، وضعیت خود بازار بورس، وضعیت صنعتی که آن نماد در آن فعالیت می‌کند، حجم معاملات و عوامل دیگر، درباره زمان مناسب برای فروش سهم تصمیم بگیرید.

جمع‌بندی

عرضه اولیه فرصت بسیار مناسبی برای ورود به بازار بورس و شروع فعالیت در آن است. با استفاده از فرصت عرضه اولیه می‌توانید وارد بازار بورس شوید و مفاهیم اولیه و نحوه معامله در آن را با ریسک بسیار کمی بیاموزید. معمولا عرضه های اولیه فرصت‌های کم ریسکی محسوب می‌شوند و سود مناسبی نصیب سرمایه‌گذاران می‌کنند. با ثبت‌نام در یکی از کارگزاری‌های معتبر بورسی، به‌راحتی می‌توانید از زمان برگزاری عرضه اولیه سهام بعدی بازار بورس مطلع شوید.